Oto propozycja na niedzielną wycieczkę. Z kultem Matki Bożej związane są liczne sanktuaria na całym świecie, w tym nasze w Wambierzycach. Zapewne niewielu z nas wie, że opodal w Sarnach znajduje się Zamek i zabytkowa kaplica powiązana z Sanktuarium. Miłej lektury i zwiedzania!

Wambierzyce – Maryja, Królowa Rodzin

Wambierzyce to wieś położona w Polsce, ośrodek pielgrzymkowy i turystyczny, zwany śląskim Jeruzalem. W latach 1975–1998 należała administracyjnie do województwa wałbrzyskiego. Znajduje się w niej Bazylika Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny. Sanktuarium Wambierzyckiej Królowej Rodzin Patronki Ziemi Kłodzkiej (niem. Wallfahrtskirche Albendorf) to barokowa perełka Dolnego Śląska. Bazylika znajduje się u stóp Gór Stołowych, w Wambierzycach koło Radkowa w powiecie kłodzkim.

Legenda o niewidomym

Krążą o niej różne legendy. Między innymi taka, że w 1200 r. niewidomy człowiek – Jan z Rzaszewa – modlił się ufnie pod Lipą. Wstał, zrobił krok, upadł i odzyskał wzrok. Na Lipie zobaczył wizerunek Matki Boskiej, taki sam jak we wnętrzu Sanktuarium. W darze dziękczynienia, 18 lat później, ustawiono pod Lipą kamienny ołtarz, świecznik i kropielnicę. Później w to miejsce powstała kapliczka, następnie zespół kapliczek.

Mała Jerozolima

Pomysłodawcą zespołu kaplic kalwaryjskich był ówczesny właściciel Wambierzyc Daniel Paschazjusz von Osterberg. Dokonał tego w latach 1681-1699. Kaplice (bramy) wokół osady odpowiadały bramom jerozolimskim i przez zastosowanie nazw: Góra Kalwaria, Góra Tabor, Potok Cedron. Poprzez te zabiegi całość miała oddać kształt Jerozolimy. Mała kapliczka została rozbudowana do z wizerunkiem Matki Bożej. Wybudowany on został w latach 1715-1723. Kształtem przypomina budowle jerozolimskie. Ołtarz od nawy oddziela metalowa krata, a wzdłuż biegną krużganki.

Monumentalne schody

Do wambierzyckiej świątyni prowadzą monumentalne kamienne schody symbolizujące lata życia Jezusa na Ziemi oraz lata życia Maryi przed macierzyństwem. Galeria rozdziela imponującą fasadę na dwie kondygnacje. Nadaje to bazylice charakteru pałacowego. Zarówno kościół jak i położona na sąsiednich wzgórzach kalwaria są centralnym punktem Wambierzyc.

Patronka domowego ogniska

Maryja – Matka prowadzi nas przez kalwarię wambierzycką, w skład której wchodzi 130 obiektów o różnej tematyce. Znajdziemy tam informacje o dzieciństwie i młodości Jezusa, sceny z Ewangelii, tradycje Starego Testamentu, Drogę Krzyżową. Napotkamy kapliczki świętych. Nie zabraknie okazji do rozważań moralnych. Od 25 czerwca 2007 r. w Wambierzycach posługują franciszkanie z Prowincji św. Jadwigi Zakonu Braci Mniejszych.

Bazylika jako zabytek

W 1936 r. papież Pius XI nadał kościołowi tytuł bazyliki mniejszej, to znaczy kościoła który odznacza się wartością zabytkową, użytecznością duszpasterską i liturgiczną. Obiekt został zarejestrowany jako zabytek 2 stycznia 1950 r. Wnętrze wambierzyckiej Bazyliki zdobią malowidła, obrazy i rzeźby, z których na szczególną uwagę zasługują dzieła Karola Sebastiana Flackera – ambona, rzeźbiarsko wyrażająca słowa Kantyku Maryi i ołtarz główny z cudowną figurą Matki Boskiej.

Koronacja Maryi i relikwie

Uroczysta koronacja miała miejsce 17 sierpnia 1980 r. Kardynał Stefan Wyszyński wraz z kardynałem S. Baggio (Watykan), kardynałem F. Tomaskiem (Praga) i arcybiskupem Henrykiem Gulbinowiczem dokonał koronacji figurki Matki Bożej nadając jej tytuł Wambierzyckiej Królowej Rodzin.

Spod ręki zegarmistrza

Ruchoma szopka to dodatkowa atrakcja, którą chętnie odwiedzają wierni i turyści. Została ona wykonana przez zegarmistrza Longina Wittinga i jego syna Hermanna. Jej budowa rozpoczęła się w 1850 r. i trwała prawie 80 lat.

Jeden fundator, dwa zabytki

Jan Franciszek Antoni hrabia von Götzen ufundował po 1715 r. obie świątynie – Bazylikę NMP w Wambierzycach i Kaplicę Św. Jana Nepomucena. Był to dla niego ważny gest świadczący o przywiązaniu do kościoła katolickiego. Zostały wykonane w stylu barokowym i ukończone w latach 20-tych XVIII wieku. Stanowią wyraz kontrreformacyjnej barokowej katolicyzacji Hrabstwa Kłodzkiego wyrażającej się w architekturze. Götzen przysłużył się ruchowi kontrreformacyjnemu w Hrabstwie Kłodzkim na równi z zakonem Jezuitów.

Zamek Sarny

W dolinie rzeki Ścinawki, pomiędzy Górami Sowimi a Stołowymi, w Sarnach (niem. Scharfeneck) znajdziemy nie lada zabytek. Zamek Sarny to jeden z najciekawszych architektonicznie historycznych kompleksów pałacowo-folwarcznych położonych w obecnych granicach Dolnego Śląska. Jego historia sięga czasów Średniowiecza, kiedy to wzniesiono wieżę rycerską, a w kolejnych latach rozbudowywano obiekt. Przez większość czasu Zamek należał do zamożnej rodziny hrabiów von Götzen. Właściciele doprowadzili Scharfeneck do rozkwitu, rozbudowując rezydencję, dobudowując pałac letni jak i w XVIII wieku Kaplicę św. Jana Nepomucena, bogato ją dekorując polichromią.

Kaplica Św. Jana Nepomucena w Sarnach

Kaplica powstała w latach 20-tych XVIII wieku jednocześnie z kościołem parafialnym (obecnie bazyliką mniejszą) w Wambierzycach. Jest dostawiona do bryły hrabiowskiego pałacu, czym nawiązuje do średniowiecznych tradycji Capella Pallatina. Oznacza to, że jest wyodrębniona z masywu pałacu jako osobna forma architektury, tak jak kaplice wznoszone dużo wcześniej w obronnych średniowiecznych zamkach. Na jej szczycie znajduje się krzyż lotaryński, a zwieńczenie dachu jest cebulaste. Wnętrze Kaplicy w Sarnach udekorowane jest najwspanialszym istniejącym malowidłem autorstwa Jana Franciszka Hoffmanna, którego twórczość nawiązuje do wielkiego Michała Willmanna, przedstawiającym żywot, męczeńską śmierć i chwałę niebios św. Jana Nepomucena.

Zmiana nazwy i pomniki przyrody

Po 1945 r. i po przemianowaniu Scharfeneck na Sarny zespół stał się własnością Skarbu Państwa. Po likwidacji Państwowych Gospodarstw Rolnych obiekt bardzo podupadł, stając na skraju zawalenia. Do założenia zamkowego i folwarcznego należy park zabytkowy z 10 pomnikami przyrody – ok. 300-letnimi dębami szypułkowymi.

Cel pielgrzymów i turystów

Jak wspomniałam, w 1936 r. Papież Pius XI nadał kościołowi w Wambierzycach tytuł bazyliki mniejszej. W 1980 r. Kardynał Stefan Wyszyński odczytując posłanie Papieża Jana Pawła II ukoronował figurę Matki Boskiej. Przed 25-laty Jan Paweł II w trakcie swoich wędrówek po ziemi kłodzkiej, właśnie w tym kościele odprawił mszę świętą. Relikwie Papieża Polaka znajdują się obecnie w krużganku świątyni.

Kaplica i dwór w Sarnach są jednym z najbardziej rozpoznawalnych zabytków w granicach Dolnego Śląska. W 2010 r. o jego przejęcie zabiegała brytyjska fundacja pod patronatem Księcia Walii. Od grudnia 2013 r. obiekt jest w trakcie rewitalizacji. Jego właścicielami są Polacy, warszawiacy, którzy z miłości do zabytków, historii i natury inwestują w obiekt.

Wejście na teren obiektów jest BEZPŁATNE, a zwiedzanie zajmuje cały dzień. Z Wambierzyc do Zamku Sarny jest 12 km. Samochodem dojedziemy tam w 15 min.

Rodzina

Oba zabytki stanowią ciekawą atrakcję dla wszystkich. W Sarnach mile widziane są rodziny z dziećmi oraz czworonogi. Każdy znajdzie tam coś dla siebie – zabawy na świeżym powietrzu, odpoczynek na ławce lub leżaku, smaczne posiłki, ciekawe historie, ciepło ognia w kominku lub przy ognisku. W Wambierzycach pierwszą i podstawową atrakcją będzie wspinaczka po ogromnych schodach sięgających nieba. Później napotkamy malowidła, figury, zakamarki, tunele i znajdziemy wskazówki – drogowskazy. Każdy odnajdzie perełkę architektury, historii i religii mile spędzając czas. Dzieciaki chętnie odkryją malownicze tereny, pomyszkują wśród zabytków z mapami w ręce. Dorośli zamilkną, przyklękną, pomodlą się, wezmą za ręce i pójdą dalej zwiedzać kolejne piękne miejsca. Śladami Jana Pawła II, który kroczył zaraz za Maryją.