Długo oczekiwana premiera filmu Jessego Eisenberga „Prawdziwy ból” odbyła się 8 listopada 2024 (Polska i USA).  To niezależne kino gwiazdy Hollywood, które – jak to określił sam reżyser – jest jego „listem miłosnym do Polski”.

Jesse Eisenberg to aktor znany szerokiej publiczności m.in. z roli Marka Zuckerberga w filmie „The Social Network” (2010), za którą otrzymał nominację do Oscara,czy filmów takich jak  „Zombieland” (2009), „Iluzja” (2013) oraz „Batman v Superman: Świt sprawiedliwości” (2016). Pochodzi z rodziny o żydowskich korzeniach; jego przodkowie wywodzą się z Polski, z Krasnegostawu. Z kolei z Łodzi pochodzi rodzina jego żony, Anny.

Najnowszy film aktora i reżysera jest wyrazem głębokiego związku z Polską i jej historią. Jak mówił Jesse Eisenberg w jednym z wywiadów: „Chciałem stworzyć film, który oddałby to poczucie połączenia z przeszłością, ale też nie bał się humoru. Życie, nawet gdy jest pełne bólu, zawiera w sobie momenty śmiechu. To one sprawiają, że możemy przetrwać najtrudniejsze chwile” (The Hollywood Reporter)

Produkcja filmu „Prawdziwy ból” odbywała się głównie w Polsce, gdzie Jesse Eisenberg wraz z polską ekipą filmową przemierzali ulice Warszawy, Lublina i Krasnegostawu. Filmowe lotnisko w Nowym Jorku to z kolei port lotniczy w Radomiu. – „Polska miała kluczowe znaczenie dla historii Żydów. To właśnie tam mogłem najpełniej poczuć, o czym ten film jest. Każdy zaułek, każda stara kamienica opowiadały mi coś o moich przodkach” – tłumaczył Jesse Eisenberg w rozmowie z „Empire”. 

Jaka jest Polska w filmie gwiazdy Hollywood? Jest przede wszystkim autentyczna, tak jak tytułowy ból. Nie jest upiększona jak polskie serialowe produkcje, za to pokazana z czułością, szacunkiem i miłością. W końcu reżyser wraz z żoną postanowił związać się z naszym krajem na dobre i złe i wystąpił o obywatelstwo Rzeczypospolitej!

Warto w tym momencie przypomnieć, że w tym roku inny słynny amerykański filmowiec żydowskiego pochodzenia z polskimi korzeniami otrzymał już obywatelstwo RP. Mowa o Darrenie Aronofskym, reżyserze m.in. „Requiem dla snu”, „Czarnego łabędzia”, „Zapaśnika” czy głośnego „Wieloryba”. Czy to początek mody na Polskę w Hollywood? 

„Prawdziwy ból” nie jest komedią o Holokauście na takiej zasadzie jak „Życie jest piękne” Roberto Benigniego. To film w starym, dobrym intelektualnym stylu Woody’ego Allena, z którym zresztą Eisenberg współpracował (zagrał u niego główne role w „Zakochanych w Rzymie” w 2012 r. i w „Śmietance towarzyskiej” w 2016 r.). Jeśli wielbiciele Allena martwili się przejściem reżysera na emeryturę, to właśnie „Prawdziwy ból” pokazuje Jessego Eisenberga jako godnego następcę twórcy „Annie Hall”. 

Eisenberg z powodzeniem łączy inteligentny żart z poważnymi tematami. „Eisenberg doskonale balansuje sardoniczny humor z głębokimi emocjami w filmie pełnym uczuć, gdzie każda emocja jest zasłużona” – pisze The Hollywood Reporter. Krytycy z „Los Angeles Times” chwalą reżysera za odważne podejście do komedii w trudnych momentach: „Nie tylko objawił się prawdziwy reżyser z 'Prawdziwym bólem’, z wrażliwością i odwagą, które mogą rozpocząć karierę, ale Eisenberg nigdy nie był tak odsłonięty jako aktor”. 

Nie byłoby jednak sukcesu tego filmu bez Kierana Culkina, który jako główny bohater prezentuje wyjątkową, pełną głębi postać. Nazwisko Culkin kojarzy się nad Wisłą z kultową komedią „Kevin sam w domu” i nie jest to wcale skojarzenie błędne. Znany z serialu “Sukcesja” Kieran jest bowiem bratem słynnego Macaulaya (Kevina) (sam też występuje w ukochanej przez Polaków świątecznej komedii w jednej z mniejszych ról). 

Bohater grany przez Culkina często balansuje między sarkazmem a autentycznym bólem. W recenzji The Guardian czytamy: „Kieran Culkin daje nam postać pełną komplikacji, sprzeczności i nieprzewidywalności. Przedstawia całą osobę, tak żywą i prawdziwą, że czujemy, jakbyśmy znali kogoś takiego, nawet jeśli nie znamy”. Warto zwrócić uwagę także na wybitne pomniejsze role, m.in. Jennifer Gray, gwiazdy kultowego „Dirty dancing”.

„Prawdziwy ból” zdobył uznanie nie tylko za swój scenariusz i reżyserię, ale także za emocjonalny ładunek, jaki w sobie niesie. Idąc do kina, trzeba się przygotować zarówno na śmiech, jak i na łzy. Jedną z najtrudniejszych scen w filmie jest wizyta w obozie zagłady. Reżyser aż osiem miesięcy zabiegał o możliwość kręcenia zdjęć w niemieckim obozie koncentracyjnym na Majdanku. Kierownictwo muzeum w takich sytuacjach odmawia filmowcom, ze względu na szacunek dla ofiar obozu. Tym razem Eisenberg przekonał je do swojej koncepcji. Efekt można podziwiać na ekranie. 

Film spodobał się nawet w Izraelu, gdzie Polska jest zazwyczaj przedstawiana w negatywnym świetle. Dziennik „Haaretz” napisał: „Film 'Prawdziwy ból’ to poruszająca podróż przez historię rodzinną, która oddziałuje na widzów na całym świecie, zwłaszcza w kontekście żydowskiego dziedzictwa” Czy są szanse na Oskara? Jak najbardziej, dlatego nie warto zwlekać z przyznaniem obywatelstwa reżyserowi!

„Prawdziwy ból” zdobył już ponad 50 nagród na amerykańskich i międzynarodowych festiwalach filmowych. I lista ta ciągle się wydłuża. W ostatnich dniach dopisał się do niej Złoty Glob, który  Kieran Culkin w kategorii Najlepszy Aktor Drugoplanowy za rolę w filmie „A Real Pain”. Film otrzymał aż cztery nominacje, także za scenariusz i reżyserię. 

Czy warto iść na „Prawdziwy ból”? Nie jest to kino stricte religijne, ale nie jest też antyreligijne. Bohaterowie żartują sobie, że gdyby nie II wojna światowa, mieszkaliby nadal w Polsce i nosili długie brody (jako Żydzi ortodoksyjni). Nie znajdziecie też w filmie próby obwiniania Polaków o antysemityzm, nietolerancję czy wręcz współodpowiedzialność za Holokaust. Wręcz przeciwnie, bohaterowie w czasie pobytu w Polsce coraz głębiej identyfikują się z polskością i polską historią swoich rodzin. „Prawdziwy ból”  stawia istotne pytania o tożsamość, pamięć i dziedzictwo. A to są pytania, które dla każdego z nas powinny być ważne.

Judyta Światłowska

wAkcji24.pl | Kultura | Judyta Światłowska | Świąteczne w-Akcji | Fot. YT materiały promocyjne producentów filmu | 27.12.2024