Na potrzeby reform wskazywali król Stanisław August Poniatowski i ród Czartoryskich. Rzeczpospolita  była słaba, a jej ustrój wymagał zmian. Sejm Czteroletni rozpoczął obrady w 1788 r., ustalono, ze projekt konstytucji będzie przygotowywany w sekrecie, pod kierunkiem króla, następnie zostanie on w całości przedstawiony sejmowi do zatwierdzenia. Stanisław August pracował nad projektem  ustawy zasadniczej sporządzonej w kierunku monarchistycznym, zaś Ignacy Potocki, otrzymawszy projekt, naniósł wiele poprawek w duchu republikańskim. Prace przebiegały w Zamku Królewskim w bardzo wąskim gronie. 

2 maja 1791 r. nastąpiło odczytanie projektu konstytucji w pałacu Radziwiłłowskim, następnego dnia obiecało ją wspierać w sejmie ponad 100 posłów i senatorów. 

3 maja, po otwarciu obrad sejmowych odczytano depesze dyplomatyczne mówiące o tym, że Polsce grozi kolejny rozbiór. Sesja trwała siedem godzin. Uchwalenie nowej Ustawy Rządowej udało się przeforsować poprzez aklamację, król uroczyście zaprzysiągł Konstytucję. Sejmujący zdawali sobie sprawę z podniosłości tego czynu, będąc w przekonaniu, że ratują kraj przed upadkiem. 

Po przyjęciu Konstytucji udano się do kolegiaty św. Jana, by odśpiewać uroczyście “ Te Deum laudamus”. 

Konstytucja była przełomowa. Usprawniła działanie sejmu, wyrugował  “liberum veto”, wprowadziła głosowanie większością, gdzie sejmiki nie mogły kwestionować decyzji sejmu. Stworzyła prężnie działającą władzę wykonawczą wraz z rządem i królem na czele. Wolną elekcję zastąpiła sukcesja tronu. Rozszerzono także podmiot demokracji- mieszczanie zyskali realny wpływ na ustawodawstwo, chłopi zostali uznani za integralną część narodu. Sądy pozostały oddzielne od władzy ustawodawczej i wykonawczej. Wprowadzone rozwiązania zapewniły sprawne funkcjonowanie państwa. Zza granicy docierały pozytywne opinie o nowych reformach. Naród nabrał przekonania, że potrafi odrodzić i uratować swój kraj. Reforma została zniszczona w połowie 1792 r. przez militarną interwencję Rosji (wezwaną przez konserwatywną opozycję w formie konfederacji targowickiej). 

Po upadku Polski Konstytucja 3 Maja została dowodem na to, że można stworzyć silne i nowoczesne państwo. Była także symbolem wielkich zmian. To właśnie jej legenda pobudzała naród do walki o odrodzenie Rzeczypospolitej przez cały okres zaborów. 

Konstytucja pozwoliła nam odzyskać poczucie własnej wartości i szacunek do politycznego dziedzictwa. To były bardzo istotne czynniki wzmacniające wolę walki o odzyskanie niepodległości. 

“Jasnogórska Pani Tyś naszą Hetmanką

Polski Tyś Królową i najlepszą Matką

Spójrz na Polskie domy na miasta i wioski

Niech z miłości Twojej słynie Naród Polski”

Kościół w Polsce  oddaje cześć Matce Bożej 3 maja, uznając ją za Królową narodu polskiego. Papież Benedykt XV zezwolił w 1920 roku, aby to święto było obchodzone w rocznicę uchwalenia pierwszej polskiej Konstytucji. Papież Pius XII, w październiku 1943 roku, poświęcił całą ludzkość Niepokalanemu Sercu Maryi. Zaraz po wojnie, w 1945 roku, kardynał August Hlond wraz z całym Episkopatem Polski odnowił na Jasnej Górze akt poświęcenia się i oddania Matce Bożej. Wraz z milionem wiernych ponowił także śluby Jana Kazimierza. Papież Jan XXIII w 1962 roku ogłosił, że Maryja Królowa Polski jest główną patronką i opiekunką naszego kraju. W roku 1965, na zakończenie Wielkiej Nowenny, cały naród, diecezje, parafie, rodziny i każdy z osobna, oddane zostały w święte niewolnictwo Maryi.

Nasza ojczyzna to kraj szczególnej dbałości o kult Maryi, który jest mocno zakorzeniony w polskiej  tradycji i wpisuje się w bieg historii naszego kraju. Liczne sanktuaria, nabożeństwa fatimskie, majowe i różańcowe, godzinki i obrazy z cudownymi wizerunkami. 

Za panowania króla Zygmunta III Wazy, w Neapolu żył o. Juliusz Mancinelli, który odznaczał się wielkim nabożeństwem do Niepokalanej i polskich świętych takich jak św. Stanisław Kostka. Był on misjonarzem, często modlił się za Polskę i wspierał finansowo dzieła charytatywne w naszym państwie. W sierpniu 1608 r. podczas głębokiej modlitwy ukazała mu się Niepokalana Dziewica z Dzieciątkiem Jezus na ręku, u jej stóp klęczał św. Stanisław Kostka. O. Mancinelli pozdrowił Maryję- najpiękniej jak potrafił, na co Ona rzekła:

„A czemu mnie Królową Polski nie zowiesz? Ja to królestwo wielce umiłowałam i wielkie rzeczy dlań zamierzam, ponieważ osobliwą miłością ku Mnie pałają jego synowie”.

Ukazawszy się jezuicie trzykrotnie, sama przedstawiła się jako Królowa Polski. 

„Jestem Królową Polski. Jestem Matką tego narodu, który jest mi bardzo drogi, więc wstawiaj się do Mnie za nim i o pomyślność tej ziemi błagaj nieustannie, a ja będę Ci zawsze, tak jak teraz, miłościwa”.

Wieść o objawieniu dotarła do króla Zygmunta III Wazy i całego narodu polskiego, wywołało to ogromny entuzjazm w naszej ojczyźnie. Król Władysław IV (syn Zygmunta III Wazy) ofiarował złote korony na Obraz Jasnogórski, chcąc tym samym podkreślić władzę królewską Maryi.  W roku 1640 ks. Szymon Starowski w swoim dziele Diva Claramontana napisał, że ikonograficznym przedstawieniem Królowej Polski jest Jasnogórski Obraz. Jednakże, by rzeczywiście uznać ten wizerunek jako najbardziej odpowiedni, potrzebna była oficjalna decyzja króla. 

Decyzję o tym, by nadać Maryi oficjalny tytuł Królowej Polski,  podjął Jan Kazimierz w grudniu 1655 r. gdy obrona Jasnej Góry stała się punktem zwrotnym w przebiegu kampanii szwedzkiej. Zwycięstwo nad Szwedami przypisywano wstawiennictwu Maryi. 1 kwietnia 1656 r. polski król w katedrze lwowskiej przed cudownym obrazem Matki Bożej Łaskawej obrał Maryję za Królową swoich państw, a Królestwo Polskie polecił jej szczególnej obronie. 

Swą modlitwę zaczął od słów: „Wielka Boga-Człowieka Matko, Najświętsza Dziewico”, ogłosił Matkę Bożą szczególną Patronką Królestwa Polskiego. Przyrzekł uzyskać pozwolenie ze Stolicy Apostolskiej na obchodzenie święta Królowej Korony Polskiej. 

Przyjął Komunię z rąk nuncjusza papieskiego, przed Najświętszym Sakramentem odśpiewano Litanię do Najświętszej Maryi Panny. Przedstawiciel papieża odśpiewał trzykrotnie wraz z obecnymi nowe wezwanie: „Królowo Korony Polskiej, módl się za nami”.

Obchody 3 maja to nie tylko chwila refleksji nad przeszłością, ale także okazja do odnowienia narodowej dumy i duchowej tożsamości. Zarówno Konstytucja 3 Maja, będąca symbolem nowoczesnego myślenia o państwie i wspólnocie obywatelskiej, jak i Święto Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski, przypominające o duchowej opiece nad narodem, mają ogromne znaczenie w budowaniu naszej wspólnoty. Wspólne świętowanie tych dwóch wydarzeń to wyraz szacunku dla historii i wiary, które kształtowały Polskę przez wieki. Pamiętając o tych wartościach, możemy lepiej rozumieć, kim jesteśmy – jako naród i jako społeczeństwo.

wAkcji24.pl | Wiara | Maria Nicińska| obrazy: Uchwalenie Konstytucji 3 Maja, Śluby Jana Kazimierza Jan Matejko Wikipedia| 03.05.2025