W księgach  biblijnych Starego Testamentu znajdujemy natchnione  teksty, w których  zawarte są wezwania do okazywania szacunku dla ciała zmarłego człowieka, łącznie z obowiązkiem jego godnego  pogrzebania. Mędrzec Syrach nakazuje, by oprócz pochowania zmarłego, odprawić po nim stosowną żałobę:

„Synu, wylewaj łzy nad zmarłym i jako bardzo cierpiący zacznij lament, według tego, co mu przystoi, pochowaj ciało i nie lekceważ jego pogrzebu!” (Syr. 38,16).

Warto przypomnieć, że w pierwszych wiekach chrześcijaństwa zmarłych grzebano w katakumbach, a od 313 roku, tj. od czasu wolności wyznania dla chrześcijan, przyszedł zwyczaj grzebania wiernych w murach kościelnych. Zwyczaj ten wynikał z pragnienia złożenia doczesnych szczątków chrześcijan w pobliżu znajdujących się w tych kościołach relikwii świętych i męczenników. Wkrótce jednak wobec braku miejsca, w świątyniach postanowiono w podziemiach kościołów chować jedynie duchownych i fundatorów świątyni.

Wszystkich pozostałych wiernych parafii zaczęto chować na placu przed kościołem lub wokoło kościoła, otoczonego parkanem lub murem. Tak powstawały cmentarze przykościelne.  Jako katolicy pamiętajmy, że w obrzędach pogrzebowych wspólnota Kościoła poleca zmarłego miłosiernemu Bogu i oddaje cześć ciału zmarłego, które było świątynią Ducha Świętego, przynosząc zmarłemu duchową pomoc, a żyjącym pociechę płynącą z nadziei i wiary w zmartwychwstanie wszystkich z Chrystusem.    

W chrześcijańskim uczynku miłosierdzia grzebania umarłych zawiera się nadzieja na spotkanie ze zmarłymi w przyszłym świecie, w gronie zbawionych. Pan Jezus zmartwychwstał, a przez to i umieranie ludzi oraz pogrzeb nie oznaczają już kresu życia, ale jego odmianę. Jezus powiedział:

„Kto we Mnie wierzy, to choćby umarł, żyć będzie. Każdy, kto żyje i wierzy we Mnie, nie umrze na wieki” (J11,25-26). 

Obecnie coraz częściej spotyka się pogrzeby z urną. Kościół opowiada się jednak zdecydowanie za tradycyjną formą pochówku, a kremacja jest jedynie dopuszczona. 

Katechizm Kościoła Katolickiego głosi:

„Kościół zezwala na kremację zwłok, jeśli nie jest ona przejawem podważania wiary w zmartwychwstanie ciała” (2301).

W grudniu 2010 r. wydano dodatek do „Obrzędów pogrzebu”, zawierający wskazania oraz teksty liturgiczne związane z kremacją zwłok. Dodatek został opracowany przez Komisję Liturgiczną Episkopatu Polski i zatwierdzony w Watykanie. We wprowadzeniu przypomniano wyraźnie zasadę „pierwszeństwa grzebania ciał, które Kościół wyżej ceni, ponieważ sam Chrystus chciał być pogrzebany”. Biskupi polscy wskazują, że Msza św. i ostatnie pożegnanie, w których uczestniczy rodzina, wspólnota parafialna, przyjaciele i znajomi, powinna być celebrowana przed kremacją ludzkiego ciała. Natomiast po spopieleniu zwłok sprawuje się obrzęd związany ze złożeniem urny w grobie. Trzeba pamiętać, że po kremacji, przed pochówkiem  może się pojawić pokusa, by prochy  przechowywane poza cmentarzem, mogły stać się jakąś  pamiątką po zmarłym. Niekiedy też bywają rozsypywane w rzekach, jeziorach czy  na polach czy łąkach. Takie praktyki należy uznać za niestosowne, gdyż  naruszają  one godność ludzkiego ciała. 

Trzeba też dodać, że troska o zmarłych nie powinna kończyć się na pogrzebie, ale winna mieć przedłużenie w trosce o groby. Zalecane jest zatem nawiedzanie cmentarzy, by przedłużać modlitewną pamięć o zmarłych. Jest to też  uczynek miłosierdzia względem samego siebie, aby wyprosić sobie łaskę do dobrego życia, szczęśliwej śmierci i radosnej wieczności. Pamiętajmy przy tym, że modlitwa za żywych i zmarłych jest jednym z siedmiu uczynków miłosierdzia względem duszy.

wAkcji24.pl Wiara bp Ignacy Dec 8.05.2024