Problem alkoholowy w Polsce jest poważnym wyzwaniem społecznym i zdrowotnym. Choć w ostatnich latach zauważalna jest poprawa w kwestii świadomości na temat skutków nadużywania alkoholu, wciąż pozostaje to palącym problemem. Wystarczy przyjrzeć się statystykom, które podają, że średnia roczna konsumpcja alkoholu w Polsce wynosi około 11,7 litra czystego alkoholu na osobę (dane Światowej Organizacji Zdrowia (WHO)).

Dodatkowym problemem jest rosnąca liczba młodych ludzi, którzy sięgają po alkohol. Według badań przeprowadzonych przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (PARPA): około 60% uczniów szkół średnich piło alkohol w ciągu ostatnich 30 dni. Tak częste sięgania po trunki sprzyja wzrostowi liczby uzależnionych, która już teraz obejmuje 2,5 mln osób dorosłych (ok. 8% populacji w kraju).

Tymczasem alkoholizm nie tylko jest jedną z głównych przyczyn chorób cywilizacyjnych w Polsce, ale także prowadzi do wzrostu liczby zgonów. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) wynika, że rocznie alkohol przyczynia się do około 15% z nich. Trzeba też pamiętać, że alkohol jest jedną z głównych przyczyn wypadków drogowych (w 2021 r. wg. Komendy Głównej Policji aż 10%), a w przypadku ofiar śmiertelnych stanowi aż 25%.

Alkoholizm wpływa na całe rodziny, a problem alkoholowy dotyka nie tylko osoby uzależnione, ale także ich bliskich. Według danych PARPA, około 3,5 miliona dzieci w Polsce żyje w rodzinach, w których występuje problem alkoholowy. Ta liczba z roku na rok wzrasta. Tylko w 2021 r. zarejestrowano ok. 100 000 zgłoszeń osób poszukujących pomocy w związku z problemem alkoholowym, z czego ponad 40% dotyczyło osób, które zmagają się z uzależnieniem przez wiele lat.

W związku z tym w Polsce od lat prowadzone są liczne programy profilaktyczne w szkołach i wśród młodzieży, mające na celu zmniejszenie liczby osób sięgających po alkohol. Z danych Ministerstwa Zdrowia wynika, że około 40% szkół podstawowych i średnich bierze udział w programach profilaktycznych związanych z alkoholizmem i uzależnieniami. Działania podejmują również władze państwowe i samorządowe, Kościół, różne wspólnoty, stowarzyszenia i organizacje pozarządowe.

Jednym z takich działań jest Tydzień Modlitw o Trzeźwość Narodu. To coroczne wydarzenie, które odbywa się w Polsce w dniach 1–7 marca. Polega na organizacji szczególnej modlitwy, refleksji i działań na rzecz trzeźwości w społeczeństwie. Inicjatywa zapoczątkowana przez Kościół katolicki ma na celu nie tylko modlitwę o trzeźwość, ale także mobilizowanie do działań profilaktycznych i wychowawczych, które pomagają w walce z tym problemem.

Tydzień Modlitw o Trzeźwość Narodu ma swoje korzenie w 1967 roku, kiedy to Episkopat Polski postanowił podjąć działania mające na celu przeciwdziałanie nadużywaniu alkoholu w Polsce. Z roku na rok coraz więcej osób, wspólnot, parafii i organizacji bierze udział w tych modlitwach. W wielu diecezjach organizowane są Msze św. w intencji trzeźwości, spotkania modlitewne oraz konferencje, mające na celu edukację na temat zagrożeń związanych z nadużywaniem alkoholu.

W Krakowie co roku organizowane są Marsze dla Trzeźwości, które przechodzą przez centralne ulice miasta. Udział w marszu biorą nie tylko osoby duchowne, ale także całe rodziny, młodzież oraz osoby uzależnione, które chcą wyrazić swoje wsparcie w walce z uzależnieniem. Dodatkowo, w wielu parafiach organizowane są tzw. „wielkopostne rekolekcje trzeźwościowe”, które łączą tematykę trzeźwości z duchowym przygotowaniem do Wielkanocy. 

W wielu miejscach organizowane są tzw. „Białe Msze”, które gromadzą osoby trzeźwiejące lub osoby, które przeżywają trudności związane z uzależnieniem. W Łodzi odbywają się spotkania wspólnoty „Trzeźwi w Kościele”, które prowadzą rozmowy o problemie alkoholizmu, a w Katowicach organizują rekolekcje trzeźwościowe. Duże znaczenie ma też inicjatywa zapoczątkowana przez ks. Franciszka Blachnickiego nazwana Krucjatą Wyzwolenia Człowieka.

Czym jest Krucjata Wyzwolenia Człowieka?

– To wspólnota wolnych ludzi, którzy podejmują dobrowolną abstynencję jako post w intencji osób zniewolonych alkoholizmem i innymi uzależnieniami. Podejmując Krucjatę Wyzwolenia Człowieka oddajemy się jako narzędzia, ale to sam Chrystus dopełnia dzieła i robi to według swojej woli, a nie naszej – wyjaśnia Mirosława z KWC. Sama zdecydowała się w ten sposób powalczyć w intencji swojego taty, który całe życie był uzależniony od alkoholu.

– Widziałam czym to uzależnienie było dla mojej mamy, rodzeństwa i dla mnie. Na początku miałam nadzieję, że jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki to się zmieni, ale mijały kolejne miesiące i nic się nie zmieniało. Wtedy w poczuciu bezsilności zapytałam się Boga o to, co jeszcze mogę zrobić? Czułam, że zrobiłam już wszystko. Po kilku miesiącach stan zdrowia mojego taty się pogorszył. Po udarze i długiej rehabilitacji jest trzeźwy, może dlatego, że nie ma alkoholu w zasięgu – wspomina.

Widząc owoce swojego wyrzeczenia wraz z mężem w 2023 r. zdecydowali się podjąć służbę w diakonii wyzwolenia i zachęcać innych do trzeźwości. Organizują Bezalkoholowy Bal Niepodległości i inne inicjatywy promujące trzeźwość. Jedną z nich są comiesięczne Msze św. w katedrze wraz z Apostolstwem Trzeźwości Diecezji Świdnickiej, którym zajmuje się ks. Rafał Chudy. Po jej zakończeniu w salce parafii katedralnej odbywają się spotkania z trzeźwiejącymi.

– Często na te spotkania przychodzą nie tylko osoby należące do apostolatu, ale również osoby uzależnione czy współuzależnione, które szukają pomocy lub chcą się podzielić swoim świadectwem wychodzenia z nałogu. Podkreślamy, że nie są to spotkania terapeutyczne, ale forma tworzenia wspólnoty wspierającej się w walce. Dla wielu ludzi to jedyna grupa, która ich nie przekreśla, w której otwarcie mogą podzielić się swoimi trudnościami i zostaną zrozumiani – zauważa ks. Rafał.

wAkcji24.pl | Wiara | XPP | Ilustracja: Ideogram| 6.03.2025