Papież Leon XIV ogłosił, że Kościół katolicki jest gotowy do współpracy nad ustaleniem jednej, wspólnej daty Wielkanocy dla wszystkich wyznań chrześcijańskich. Mówił o tym podczas spotkania z przedstawicielami Kościołów prawosławnych i innych wschodnich Kościołów niekatolickich.

Okazją do spotkania było sympozjum zorganizowane z okazji 1700. rocznicy Soboru Nicejskiego, który między innymi ustalił zasady wyznaczania daty Wielkanocy. Papież zaznaczył, że w roku, kiedy wszyscy chrześcijanie świętowali Wielkanoc tego samego dnia, Kościół katolicki chce wyrazić gotowość do wspólnego poszukiwania rozwiązania, które umożliwi wspólne świętowanie Zmartwychwstania Chrystusa.

Dodał jednak, że obecne różnice w kalendarzach liturgicznych utrudniają to wspólne świętowanie, co prowadzi do podziałów w rodzinach i osłabia spójność chrześcijańskiego przesłania. Papież wspomniał też, że istnieją już konkretne propozycje, które mogłyby pomóc w osiągnięciu porozumienia, z poszanowaniem ustaleń Soboru Nicejskiego.

Na koniec zapowiedział swoją planowaną wizytę w Izniku – kiedyś Nicei – pod koniec listopada. To właśnie tam w 325 roku odbył się pierwszy sobór ekumeniczny zwołany przez cesarza Konstantyna.

Wielkanoc to najważniejsze święto chrześcijan, upamiętniające mękę, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Jej data powinna więc odzwierciedlać wydarzenia opisane w Ewangeliach. Jednak ustalenie dokładnego momentu tych wydarzeń nie jest proste, ponieważ pierwsi chrześcijanie – autorzy Ewangelii – posługiwali się kalendarzem hebrajskim, który różni się od współczesnych, używanych dziś kalendarzy: juliańskiego i gregoriańskiego.

Kalendarz hebrajski jest księżycowy – miesiące wyznaczane są na podstawie faz Księżyca – podczas gdy kalendarze juliański i gregoriański są słoneczne, oparte na ruchu Ziemi wokół Słońca. W efekcie rok księżycowy jest krótszy od słonecznego, a daty świąt przesuwają się względem siebie w kolejnych latach. Dlatego pełnia Księżyca, która w jednym roku przypada na określony dzień, w innym może wypaść kilka dni wcześniej lub później. 

Pascha żydowska przypada zawsze na 14 lub 15 dzień miesiąca Nisan – pierwszego miesiąca żydowskiego roku religijnego, który zaczyna się tuż po nowiu Księżyca i zbiega się z początkiem wiosny. Ponieważ pełnia Księżyca po równonocy wiosennej wypada co roku w innym dniu, data Paschy i zmartwychwstania Jezusa również się przesuwa.

Na Soborze Nicejskim w 325 roku przyjęto zasadę, że Wielkanoc będzie obchodzona w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca – ale niekoniecznie w tym samym czasie, co Pascha żydowska. Dlatego dziś chrześcijańska Wielkanoc nie zawsze przypada w tym samym czasie, co żydowskie święto Paschy, mimo że historycznie były one ze sobą ściśle powiązane.

Kościoły wschodnie wciąż opierają swój kalendarz liturgiczny na starszym kalendarzu juliańskim, podczas gdy Kościoły zachodnie posługują się powszechnie używanym kalendarzem gregoriańskim. Główna różnica w dacie Wielkanocy nie wynika jednak tylko z używanego kalendarza, ale także z odmiennego sposobu ustalania daty tego święta.

Zarówno Wschód, jak i Zachód uznają, że Wielkanoc powinna przypadać w pierwszą niedzielę po wiosennej pełni Księżyca. Jednak chrześcijanie wschodni stosują dodatkowy warunek: Wielkanoc nie może wypaść wcześniej niż żydowska Pascha, czyli musi przypadać po wiosennym zrównaniu dnia z nocą. W rezultacie czasami obie tradycje obchodzą Wielkanoc tego samego dnia, ale niekiedy różnica wynosi nawet pięć tygodni.

wAkcji24.pl | Wiara |Maria Nicińska|  zdjęcia: Płaskorzeźba na grobie papieża Grzegorza XIII przedstawiająca przyjęcie nowego kalendarza i Papież Leon XIV Wikipedia |  11.06.2025