Troska o środowisko naturalne jest bardzo nośnym tematem już od dość dawna i niewiele wskazuje na to, że ma się coś zmienić. W dobie gwałtownych zmian klimatycznych i szybkiego rozwoju cywilizacyjnego coraz mocniej dociera do naszej świadomości, że „ekologia” oraz „ochrona środowiska” to elementy niezbędne w naszym życiu. Coraz częściej przekonujemy się, że stan i charakter środowiska naturalnego ma ogromny wpływ na jakość i warunki naszego życia. Zmianie podlega również refleksja dotycząca relacji człowiek-środowisko, a co za tym idzie, modyfikacjom podlega postawa moralna względem odpowiedzialności za biosferę. Takie zmiany nie są możliwe bez przebudowy stanu naszej świadomości i perspektyw tego, jaka jest nasza rola w środowisku naturalnym.

Edukacja ekologiczna

By mówić o trwałych zmianach w naszej świadomości, niezbędna jest szeroka edukacja w wymiarze ekologicznym. Potrzeba opracowania podstaw edukacji i kształtowania świadomości społecznej w duchu zrównoważonego rozwoju uchodzi obecnie za jedno z najistotniejszych i najpilniejszych zadań, jakie stoją przed naukami nie tylko środowiskowymi czy edukacyjnymi, ale także ekonomią i polityką. Edukacja ekologiczna stanowi przedmiot wieloaspektowych rozważań naukowych, a podejmowane w niej problemy dotyczą większości sfer naszego życia. Jeśli jednak zależy nam, aby wprowadzić realne zmiany w naszym podejściu do ochrony środowiska i zasobów naturalnych, to edukacja ekologiczna powinna być przede wszystkim podstawowym obszarem nauczania prowadzonego na wszystkich szczeblach edukacji formalnej oraz jednym z najważniejszych zagadnień realizowanych w ramach edukacji nieformalnej. 

Ekologia, ekontrendy, zrównoważony rozwój…

Ekotrendy – zaczynamy oswajać się z tym pojęciem, koncepcja zrównoważonego rozwoju wkracza w naszą codzienność i zaczyna mieć wpływ na to co będziemy jeść, jak będziemy mieszkać, co zmieni się w naszym ubiorze i jakich innowacji będziemy wyczekiwać. Czy oznacza to jednocześnie, że rośnie nasza świadomość względem konieczności wdrożenia zachowań proekologicznych? Odpowiedź na to pytanie możemy znaleźć m.in. w raporcie z pomiaru postaw ekologicznych w Polsce, przygotowanym przez instytut badawczy SW Research. Autorski projekt badawczy EKOBAROMETR, to cykl badań poświęcony analizie aktualnych postaw i nastrojów polskich konsumentów wobec szeroko pojętej ekologii obecnej w różnych sferach codziennego życia, Instytut SW Research realizuje ten cykl nieprzerwanie od I kwartału 2020 roku. W czerwcu tego roku opublikowano raport z piątego pomiaru, istotny wniosek, jaki płynie z badań, mówi o tym, że „na przestrzeni ostatnich czterech lat można zauważyć, że dynamika typów postaw ekologicznych ulegała istotnym wahaniom. Najnowszy raport EKOBarometr pokazuje, że pomimo pewnych fluktuacji, ogólna świadomość ekologiczna rośnie. Świadczy o tym istotne ożywienie Eko Entuzjastów, którzy odnotowali wzrost (o 9 pkt proc.) po spadku w poprzedniej fali badania. To pozytywny sygnał wskazujący na rosnącą liczbę osób, dla których ekologia jest istotną częścią systemu społecznych wartości.”  

W rozwiązywaniu dylematów dotyczących postaw ekologicznych, warunkujących przyszłość ludzkości i planety warto odnieść się do koncepcji Rogera Scrutona, brytyjskiego filozofa i publicysty. Jego zdaniem nie rozwiążemy problemów ochrony środowiska ponad głowami ludzi,

przez rozporządzenia (dekrety), ale przez miłość do miejsca, gdzie żyjemy, do naszej „małej ojczyzny”, które wyrażają się w działaniach lokalnych (komunalnych). Idąc w ślad za myślą Scrutona można postulować, że są kroki, które może podjąć każdy z nas, żeby dbać o planetę na co dzień i ograniczać ślad ekologiczny. Tak naprawdę deficyt zasobów może zmniejszyć każdy z nas, dokonując świadomych i odpowiedzialnych wyborów w życiu codziennym, z troską o najbliższe otoczenie. Warto jednak mieć na uwadze, że część problemów ma dziś zasięg globalny, więc wymagają globalnych rozwiązań i tu jest pole dla działań rządów i państw oraz wprowadzania odpowiednich regulacji prawnych. 

Czy ekologia jest w modzie?

Z biegiem czasu na pytanie „Ekologia – moda czy konieczność?” będzie nam łatwiej odpowiedzieć. Jeśli tylko do świadomości społecznej utoruje sobie drogę przekonanie, że nasze wybory związane z ekologią powinny wynikać z realnej troski o środowisko, a nie z mody na ekologię. Niezależnie jednak od tego, konieczność ochrony przyrody jest ważna, co pozwala potrzebne postawy uczynić modnymi i w ten sposób docierać do ludzkiej świadomości i przekonań.  Pamiętajmy również, że suma działań poszczególnych osób ma ogromny wpływ na świat, w którym żyjemy, warto więc zachęcić do zmiany przyzwyczajeń naszych najbliższych, znajomych, współpracowników. To właśnie poprzez solidarne działania lokalne jesteśmy w stanie znacznie zmienić globalną sytuację. 

wAkcji24.pl | Ekonomia | NWW, SFI | 25.06.2024