Biskup Ignacy Dec wyjaśnia, co znaczy "grzeszących upominać"

Bp Ignacy Dec: Grzeszących upominać - akt miłosierdzia

Pośród uczynków miłosiernych co do duszy na pierwszym miejscu Kościół wymienia: „Grzeszących upominać”. Wskazuje to na jego ważność. Podejmując refleksję nad tym uczynkiem miłosiernym, spróbujemy odpowiedzieć na następujące pytania: jakie są podstawy biblijne obowiązku upominania?; kto jest powołany do udzielania upomnień?; jaki jest  motyw upominania, jaka   forma oraz sposób udzielania i przyjmowanie upomnień?

Bp Ignacy Dec: Grzeszących upominać - biblijne podstawy

DALL·E 2024 05 07 22.43.11 A biblical wise man depicted as an elderly figure with a long white beard and robes holding a scroll. He stands against a backdrop of empty walls

W Piśmie Świętym znajdujemy wiele tekstów wzywających do upominania grzeszących. W Starym  Testamencie  najwięcej tych tekstów znajdujemy w księgach dydaktycznych oraz w psalmach. W Księdze Syracha np. czytamy: „Upomnij przyjaciela, a może tak nie uczynił? a jeśliby uczynił, by już nie powtórzył czynu.. Upomnij bliźniego swego, zanim mu grozić będziesz” (Syr 19,13.17);

„Synu mój, słuchaj karcenia swego ojca, nie odrzucaj pouczenia swej matki…. Głupi gardzi karceniem ojca, kto nagany przyjmuje jest roztropny” (Prz 1,8; 15,5). Z tekstów ewangelicznych przypomnijmy słowa Pana Jezusa o   upomnieniu braterskim: „Gdy brat twój zgrzeszy przeciw tobie, idź i upomnij go w cztery oczy. Jeśli cię usłucha, pozyskasz swego brata. Jeśli zaś nie usłucha, weź ze sobą jeszcze jednego lub dwóch, żeby na słowie dwóch albo trzech świadków oparła się cała sprawa. A jeśli i tych nie usłucha, donieś Kościołowi. A jeśli nawet  Kościoła  nie usłucha, niech ci będzie jak poganin mi celnik” (Mt 18,15-17). 

Teksty o upominaniu grzeszących znajdujemy w listach św. Pawła Apostoła. Oto niektóre z nich: „Zaklinam cię na Boga i Chrystusa Jezusa, który będzie sądził żywych i umarłych, oraz na Jego pojawienie się i na Jego królestwo: głoś naukę, nastawaj w porę i nie w porę, wykazuj błąd, napominaj, podnoś na duchu z całą cierpliwością w każdym nauczaniu. Przyjdzie bowiem chwila, kiedy zdrowej nauki nie będą znosili, ale według własnych pożądań – ponieważ ich uszy świerzbią – będą sobie mnożyli nauczycieli. Będą odwracali się od słuchania prawdy. a obrócą się ku zmyślonym opowiadaniom. Ty zaś czuwaj we wszystkim, znoś trudy, wykonaj dzieło ewangelisty, spełnij swe posługiwanie” (2 Tm 4,1-5);  

„Dlatego napominam was, abyście z miłością rozstrzygnęli tę sprawę…Tak więc w imieniu spełniamy posłannictwo jakby Boga samego, który przez nas udziela napomnień. W imię Chrystusa prosimy: pojednajcie się z Bogiem!” (2 Kor 2,8;5,20).

Gdy wgłębimy się w treść  tekstów dotyczących upominania, zauważymy, że upominanie jest środkiem moralnego kształtowania człowieka. Pan Bóg upomina ludzi grzeszących i nam poleca ich upominać,  by zeszli z grzesznych dróg życia, zmienili swoje postępowanie i podjęli drogę ku osobowej doskonałości, ku pełniejszemu  człowieczeństwu.  

Grzeszących upominać: Osoby powołanie do udzielania upomnień

Pierwszą osobą mającą szczególny tytuł, władzę i moc upominania jest sam Bóg. W Starym Testamencie Bóg często upominał naród wybrany przez proroków. Posyłał ich zwłaszcza wtedy, gdy naród stawał się niewierny zawartemu przymierzu, gdy nie zachowywał Bożego prawa.

Umarłych pogrzebać

W czasach Nowego Testamentu  Bóg kierował najpierw upomnienia do grzeszących ludzi ustami św. Jana Chrzciciela, a następnie  samego Chrystusa.  Poprzednik Pański napominał ludzi na pustyni, wzywając ich do nawrócenia: „Nawracajcie się, bo bliskie jest królestwo niebieskie… Plemię żmijowe, kto wam pokazał, jak uciec przed nadchodzącym gniewem? Wydajcie więc godny owoc nawrócenia…” (Mt 3,2.7b-8a). 

Głośne stało się upomnienie, jakie Jan skierował do Heroda, gdy ten  wziął do siebie żonę swego brata Filipa. Jan nie udawał, że tego nie widzi, ale stanął przed monarchą i powiedział odważnie: „Nie wolno ci mieć żony twego brata” (Mk 6,18). To upomnienie przepłacił śmiercią. W działalności nauczycielskiej Jezusa znalazło się wiele upomnień, adresowanych głównie do faryzeuszów i uczonych w Piśmie oraz  do zatwardziałych mieszkańców niektórych miast (por. np. Mt 11,20-24; 23,13-36)).  Misję upominania zlecił Chrystus swojemu Kościołowi.   Czynili to już Apostołowie, a potem ich następcy. Jednym z nich był  Stanisław biskup krakowski. Za upomnienie króla Bolesława Śmiałego przepłacił życiem. Znane są nam upomnienia  bł. kard. Stefana Wyszyńskiego czy  św. Jana Pawła II. .   

Do upominania powołani są rodzice, nauczyciele i wychowawcy.  Znamy epizod z życia św. Jana Pawła II, jak to  ojciec pewnego razu upomniał  małego Karola, że za mało się modli do Ducha Świętego. To upomnienie ojcowskie zabrał syn Karol w swoje życie i starał się do niego stosować.   Dziś słyszymy  o rodzicach, którzy  nie mają odwagi upomnieć syna lub córkę, którzy jako narzeczeni mieszkają razem ze swoimi partnerami przed zawarciem związku małżeńskiego.  Niektórzy rodzice boją się upominać dzieci, by ich nie stresować. Podobnie zachowują się niektórzy nauczyciele, którzy wolą przemilczać wykroczenia uczniów, by nie narażać się ich rodzicom.  Jest to poważny błąd wychowawczy. 

Mówiąc o upominaniu, warto jeszcze  wspomnieć o upominaniu koleżeńskim. Bywa ono niekiedy bardziej skuteczne niż upominanie ze strony osób starszych.  

Motyw, forma i sposób udzielania i przyjmowanie upomnień

Motywem upominania winna zawsze być miłość do człowieka, który błądzi i popełnia grzech, a nie chęć upokorzenia kogoś, czy też chęć okazania  swojej władzy.



Zakończmy naszą refleksję nad upominaniem grzeszących  wskazówką dla upominanych. Kłopoty z przyjmowaniem upomnień mają ludzie pyszni, mało pokorni, którzy  w takich sytuacjach często się  obrażają.

Przyjmowanie upomnień może być jednak drogą do lepszego poznania siebie i do ćwiczenia się w pokorze.  W każdym razie nigdy nie przegrywamy, gdy przyjmujemy upomnienia z pokorą, i wdzięcznością. 

wAkcji24.pl | Opinie |  bp Ignacy Dec |  27.05.2023

ks. Jakub Klimontowski: Zadania ojca – walka o miłość, dobro i zbawienie

wAkcji24.pl: Redaktor naczelny miesięcznika „w-Akcji” ks. Jakub Klimontowski w Dzień Ojca pisze o tym tym, jakie są prawdziwe zadania ojca. Czy chodzi tylko o zapewnienie rodzinie bezpieczeństwa finansowego?

Ks. Mike Schmitz: Dlaczego lepiej być katolikiem a nie po prostu chrześcijaninem?

wAkcji24.pl: Ks. Mike Schmitz tłumaczy dlaczego lepiej być katolikiem: Często otrzymuję pytania: „Więc jesteś katolikiem, prawda?”. Odpowiadam: „Tak, jestem”. Ludzie pytają: „Jaka jest główna różnica między Kościołem Katolickim a innymi wyznaniami protestanckimi lub niekatolickimi?”. Odpowiedź może sprowadzać się do jednego słowa: autorytet. Wiem, że to słowo budzi negatywne emocje u wielu z nas. Nie lubimy go, budzi opór. Ale co właściwie oznacza autorytet?

Cisza wyborcza – narzędzie przeciwko Kościołowi Katolickiemu?

wAkcji24.pl: Cisza wyborcza obowiązuje w krajach tradycyjnie uważanych za katolickie, takich jak Włochy, Hiszpania, Francja czy Polska. Czy to przypadek, że tam gdzie nie istnieje silny i zjednoczony kościół ciszy wyborczej nie potrzeba wprowadzać?

Bp Ignacy Dec: Uczynki miłosierne względem ciała – Chorych odwiedzać

wAkcji24.pl: Biskup Ignacy Dec tłumaczy co oznacza chrześcijański obowiązek „chorych odwiedzać”: Choroba jest doświadczeniem nas wszystkich.  W Katechizmie Kościoła Katolickiego,  w punkcie 1500, czytamy: „Choroba i cierpienie zawsze należały do najpoważniejszych problemów, poddających próbie życie ludzkie. Człowiek doświadcza w chorobie swojej niemocy, ograniczeń i skończoności. Każda choroba może łączyć się z przewidywaniem śmierci”.

ks. Jakub Klimontowski: Maryja Królowa Polski. Jak miłość do Maryi kształtuje nasze postawy

wAkcji24.pl: Maryja Królowa Polski! Od wieków Maryja, matka naszego Zbawiciela, Jezusa Chrystusa była gorąco czczona wśród Polaków. Historia pokazuje, że Matka Boża odegrała i wciąż odgrywa ważną rolę w historii naszego narodu. Uroczystość Maryi Królowej Polski, obchodzona każdego roku 3 maja, w sposób niezwykle wyjątkowy ukazuje rys maryjny naszego narodu. 

Biskup Marek Mendyk wzywa do jedności. Potraktujmy to z największą powagą

wAkcji24.pl: Synod Diecezji Świdnickiej, który Biskup Marek Mendyk zaingurował 18 maja 2024 roku, ma stać się nie tylko momentem refleksji, ale i inauguracją wspólnego działania. W jego centrum stawiane są pytania o tożsamość chrześcijańską, o fundamenty naszej wiary i kierunki, w których powinniśmy podążać jako wspólnota wierzących.

ks. Jakub Klimontowski: Cuda Eucharystyczne a I Synod Diecezji Świdnickiej

Człowiek lubi doświadczać, czuć, widzieć, dlatego do naszej wyobraźni przemawiają cuda eucharystyczne. Mogą one wzmocnić naszą wiarę w obecność Chrystusa w Eucharystii. Zwracają uwagę na świętość Mszy Świętej oraz przypominają o głębi miłości Boga, który pozostaje...

Bp James Conley: Depresja – katolickie podejście. Relacja biskupa który doświadczył ciemności

wAkcji24.pl: Bp James Conley o tym czym jest depresja i jak z nią wygrać: Nasz świat doświadcza kryzysu zdrowia psychicznego. Lęk i depresja ciążą na życiu wielu ludzi – często są to młodzież i młodzi dorośli. Jest jednak nadzieja. Mówię to z doświadczenia. Przeszedłem własną drogę problemów psychicznych, która zabrała mnie na dno ciemności i potem z powrotem do życia, w którym ponownie doświadczam radości i jeszcze głębszej miłości do naszego Pana.

Bp Thomas John Paprocki: Prezydent Biden kpi z naszej wiary katolickiej

wAkcji24.pl | Opinie | Biskup Thomas John Paprocki, biskup Springfield in Illinois (USA): W ubiegłym miesiącu, 23 kwietnia 2024 r., prezydent USA Joe Biden wzmocnił swoje poparcie dla grzechu aborcji, wykonując znak krzyża podczas wiecu aborcyjnego w Tampie na Florydzie.

Bp Marek Mendyk: Nie żyjemy w epoce zmian, ale przeżywamy zmianę epoki! [słowo na otwarcie 1. Synodu Diecezji Świdnickiej]

wAkcji24.pl: Biskup Świdnicki Marek Mendyk: Dzisiaj sobota 18 maja, kiedy wspominamy rocznicę urodzin św. Jana Pawła II, wielkiego papieża Polaka. Tu w katedrze, za łaską Pana Boga, specjalnie to powtarzam, bo wszystko jest jego łaską, inaugurujemy pierwszy synod diecezji świdnickiej. To właśnie temu patronowi dnia dzisiejszego (św. Janowi Pawłowi II – przyp. red.) powierzamy dzieło synod