Katecheza przyparafialna staje dziś przed szczególnym wyzwaniem. Niedawno rozpoczął się nowy rok szkolny, a liczba godzin religii w szkołach została ograniczona do jednej tygodniowo. W obliczu coraz wyraźniejszej marginalizacji lekcji religii to właśnie parafie stają się miejscem, gdzie katecheza musi działać z nową siłą i konsekwencją. Jej zadaniem jest nie tylko przygotowanie dzieci i młodzieży do sakramentów, ale także wspieranie dorosłych w dojrzewaniu w wierze oraz budowaniu wspólnoty opartej na chrześcijańskich wartościach.
Czy katecheza przyparafialna zastąpi tę w szkole?
Komisja Wychowania Katolickiego KEP o przyszłości nauczania religii. Katecheza przyparafialna
5 września 2025 roku odbyło się posiedzenie Komisji Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski pod przewodnictwem bp. Wojciecha Osiala. Spotkanie poświęcone było aktualnym wyzwaniom związanym z nauczaniem religii w szkołach oraz rozwojem katechezy w parafiach.
Ważnym punktem obrad była kwestia obywatelskiego projektu ustawy dotyczącego zmian w systemie oświaty, który zyskał poparcie Konferencji Episkopatu Polski 14 marca 2025 roku. Komisja wyraziła uznanie dla ponad pół miliona osób, które złożyły podpisy pod inicjatywą. Projekt zakłada m.in. przywrócenie dwóch godzin religii tygodniowo w szkołach, wliczanie ocen z tego przedmiotu do średniej oraz zagwarantowanie udziału uczniów w lekcjach religii lub etyki.
W obliczu redukcji godzin religii w szkolnych planach nauczania, Komisja wskazała na konieczność wzmacniania katechezy parafialnej. Zwrócono uwagę, że to właśnie ona może zapewnić odpowiednie przygotowanie do sakramentów oraz pomóc w budowaniu życia moralnego, duchowego i wspólnotowego. Duszpasterze i katecheci zostali zachęceni do gorliwego organizowania działań katechetycznych, z wykorzystaniem istniejących programów i materiałów dydaktycznych.
Podkreślono również znaczenie katechezy dorosłych, która powinna stać się coraz istotniejszym elementem działalności parafii. Trwają prace nad nowymi dokumentami programowymi, które mają stać się pomocą w rozwijaniu tego obszaru duszpasterstwa.
Burza o kanon lektur w polskiej szkole podstawowej. Wtórny analfabetyzm czy ideologiczna amputacja?
Czy katecheza przyparafialna zastąpi tę w szkole?
Katecheza przyparafialna zamiast religii w szkole? Czym jest Droga Neokatechumenalna?
Początki Drogi Neokatechumenalnej sięgają 1964 r., kiedy Kiko Argüello, rezygnując z kariery na Akademii Sztuk Pięknych w Madrycie, postanowił zamieszkać wśród najuboższych. Wraz z nimi dzielił codzienność, modlił się, czytał Pismo Święte i sprawował liturgię. To doświadczenie szybko zaczęło przynosić głębokie owoce nawrócenia i duchowej odnowy.
Droga Neokatechumenalna to dziś przede wszystkim wspólnoty parafialne, które pomagają wiernym odkryć na nowo znaczenie chrztu i pogłębiać wiarę. Formacja odbywa się w małych grupach, tworzonych w parafiach po serii katechez głoszonych przez katechistów zaproszonych przez proboszcza. W 2002 r. Stolica Apostolska zatwierdziła statut Drogi Neokatechumenalnej. Św. Jan Paweł II określił ją wtedy jako „itinerarium formacji katolickiej ważne dla współczesnego społeczeństwa”. Był to wyraz uznania dla tej formy życia wspólnotowego i ewangelizacji.
Obecnie Droga Neokatechumenalna działa na wszystkich kontynentach, w 134 krajach i 1479 diecezjach. Łącznie w 6272 parafiach istnieje ponad 20 tysięcy wspólnot, z czego około 8,3 tys. w samej Europie. Szczególnym owocem tej drogi są seminaria misyjne Redemptoris Mater, które przygotowują kapłanów gotowych posługiwać na całym świecie – obecnie działa ich już ponad sto. Duże znaczenie ma również misja rodzin związanych z Drogą, które świadczą o Ewangelii w codziennym życiu i podejmują posługę na różnych kontynentach, często w miejscach, gdzie chrześcijaństwo zanika.
W Polsce Droga Neokatechumenalna rozpoczęła się w 1975 roku w Lublinie, dzięki inicjatywie o. Alfreda Cholewińskiego SJ i środowisku Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Od tego czasu rozwinęła się dynamicznie – dziś istnieje około 1000 wspólnot w 350 parafiach na terenie 35 diecezji.
Dzięki takim inicjatywom młodzież i dorośli mogą wrastać w wierze i nauce Kościoła.
Czy katecheza przyparafialna zastąpi tę w szkole?
Komunikat po spotkaniu Komisji Wychowania Katolickiego KEP
W dniu 5 września 2025 roku, pod przewodnictwem bp. Wojciecha Osiala, odbyło się posiedzenie Komisji Wychowania Katolickiego KEP. W czasie spotkania podjęto dyskusję nad aktualnym stanem nauczania religii w polskich szkołach oraz przypomniano zasady funkcjonowania katechezy w parafiach. Poruszono także tematy związane z przyszłością szeroko rozumianej edukacji religijnej i wychowania.
W związku z rozpoczynającym się rokiem szkolnym i katechetycznym, Komisja wyraziła troskę, wdzięczność i życzliwość wobec wszystkich nauczycieli religii, katechetów oraz wychowawców. Podkreślono niezwykle oddane i pełne poświęcenia zaangażowanie w trud ciągłej pracy pedagogicznej zarówno w wymiarze życia społecznego jak i religijnego. Idea solidnego wychowania opartego o zasady chrześcijańskiego personalizmu może stać się okazją do wspólnego działania różnych grup i integrować wysiłek rodziny, szkoły i parafii.
W łączności z decyzją Konferencji Episkopatu Polski z 14 marca 2025 roku, Komisja wspiera prace legislacyjne nad obywatelskim projektem ustawy o zmianach w systemie oświaty. Z uznaniem i wdzięcznością podkreślono zaangażowanie wielu środowisk, zwłaszcza osób świeckich, w zebranie ponad pięciuset tysięcy podpisów pod tym projektem. Jego celem jest między innymi przywrócenie, na mocy ustawy, takiego stanu prawnego, który umożliwi nauczanie religii w wymiarze dwóch godzin tygodniowo, wliczanie oceny z lekcji religii do średniej, równe traktowanie nauczycieli oraz zagwarantuje udział dzieci i młodzieży w lekcji religii lub etyki.
W obliczu krzywdzącej redukcji godzin lekcji religii mocno akcentuje się potrzebę wzmocnienia katechezy parafialnej. Zachęca się duszpasterzy i katechetów, aby wszelkimi możliwymi sposobami jak najgorliwiej organizowali działania katechetyczne w parafii. Mają one gwarantować solidne przygotowanie do sakramentów, umacniać życie w wymiarze moralnym, duchowym i wspólnotowym. Do wykorzystania są funkcjonujące instrukcje, programy i pomoce dydaktyczne. Zwrócono także uwagę na potrzebę większej aktywności w zakresie katechezy osób dorosłych. Przygotowywane nowe dokumenty programowe do katechezy parafialnej będą ważną pomocą w dalszym jej rozwoju.
Ks. Tomasz Kopiczko
Sekretarz KWK KEP
