W czasie pogłębiającego się kryzysu tożsamości młodego pokolenia, coraz liczniejszych problemów psychicznych wśród młodzieży, utraty autorytetów i braku jasno określonych wartości – Polska staje dziś przed historyczną szansą: przywrócić szkole jej wychowawczy mandat oparty na wartościach. Właśnie temu służy projekt nowelizacji ustaw oświatowych, znany pod hasłem „Wartości dla Przyszłości”. Projekt ten zakłada, że zajęcia z religii lub etyki staną się obowiązkowe do wyboru dla każdego ucznia. Nie chodzi o przymus wiary, lecz o świadome wychowanie – do wartości, odpowiedzialności i duchowej dojrzałości.

Popierany przez Akcję Katolicką w Polsce zakłada dodanie nowego rozdziału 2a do ustawy Prawo oświatowe, w którym szczegółowo określa się organizację nauczania religii i etyki w szkołach wszystkich szczebli – od przedszkola po technika i szkoły specjalne.

Jak czytamy w projekcie art. 42a ust. 1:

„Przedszkola, szkoły podstawowe, licea ogólnokształcące, technika, branżowe szkoły I stopnia, branżowe szkoły II stopnia, szkoły specjalne przysposabiające do pracy oraz szkoły artystyczne realizujące kształcenie ogólne, z wyjątkiem szkół dla dorosłych, organizują obowiązkowe zajęcia edukacyjne z religii lub etyki w wymiarze dwóch godzin lekcyjnych tygodniowo”​.

Ważnym zapisem jest także obowiązek wyboru przynajmniej jednych z tych zajęć:

„Uczniowie szkół […] uczęszczają na co najmniej jedne z zajęć, o których mowa w ust. 1”​.

Rodzic lub pełnoletni uczeń dokonuje wyboru pomiędzy religią a etyką poprzez pisemne oświadczenie składane do 10 lipca każdego roku szkolnego. Istnieje także możliwość, za zgodą biskupa diecezjalnego lub władz związków wyznaniowych, zmniejszenia liczby godzin religii do jednej tygodniowo​.

Proponowane przepisy jasno precyzują, kto może nauczać religii. Jak stanowi art. 42c ust. 2:

„Szkoła zatrudnia nauczyciela religii wyłącznie na podstawie imiennego pisemnego skierowania do danej szkoły, wydanego przez: 1) w przypadku Kościoła Katolickiego – właściwego biskupa diecezjalnego”​.

Cofnięcie takiego skierowania automatycznie pozbawia nauczyciela uprawnień do dalszego nauczania. Co więcej, nauczyciele religii – zgodnie z projektem – stają się pełnoprawnymi członkami rad pedagogicznych, z prawem do organizowania spotkań z rodzicami, prowadzenia dokumentacji szkolnej i inicjowania działań społeczno-religijnych w placówkach​.

Z prezentacji kampanii „Wartości dla Przyszłości”  wynika jasno: religia i etyka mają zająć należne miejsce w tygodniowym planie zajęć, a nie być traktowane jako luźny dodatek. Chodzi o edukację na najwyższym poziomie z wykwalifikowaną kadrą i nowoczesnymi metodami nauczania​.

To zmiana nie tylko systemowa, ale i symboliczna – oddająca należne miejsce formacji moralnej w procesie wychowania.

Prezentacja „Wartości dla Przyszłości”  alarmuje: młodzi ludzie zmagają się z poczuciem osamotnienia, brakiem sensu życia i rosnącą liczbą problemów psychicznych. Szkoła potrzebuje wartości, które zbudują odporność emocjonalną, umocnią więzi społeczne i pomogą młodym znaleźć drogę​.

W odpowiedzi na ten kryzys, nowelizacja przewiduje też m.in. prawo ucznia do udziału w rekolekcjach (do trzech dni w roku) i obecność krzyża w przestrzeni szkolnej – jako symbolu tradycji duchowej, której częścią są uczniowie i nauczyciele​.

Podstawą projektu jest nie tylko troska o duchowe dobro uczniów, ale także odwołanie do Konstytucji RP, która – jak przypomina prezentacja (strona 8) – mówi o wspólnocie Polaków:

„zarówno wierzących w Boga będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna, jak i niepodzielających tej wiary, a te uniwersalne wartości wywodzących z innych źródeł”​.

To pokazuje, że projekt ustawy nie dzieli, lecz łączy – wokół uniwersalnych wartości moralnych, niezależnie od wyznania. Wskazuje to również wypowiedź Piotra Janowicza, Prezesa Stowarzyszenia Katechetów Świeckich, cytowanego w prezentacji: „Projekt ustawy jest adresowany do wszystkich, niezależnie od wyznania”​.

Przeciwnicy zmian często twierdzą, że obowiązkowa religia lub etyka to rozwiązanie archaiczne. Tymczasem – w aż 8 krajach Unii Europejskiej lekcje religii są obowiązkowe. Są to m.in. Austria, Dania, Finlandia, Grecja, Niemcy, Malta, Cypr i Szwecja​.

To nie tylko europejski standard, ale wyraz troski o formację moralną obywateli.

 „Jak wychować młodych ludzi na dobrych i odpowiedzialnych obywateli?” – pytają autorzy ustawy. I odpowiadają sami: poprzez wychowanie do wartości. Przez religię lub etykę młody człowiek ma poznać sens życia, budować relacje, uczyć się empatii i odpowiedzialności.

To nie jest „ideologiczne zawłaszczenie szkoły”, ale powrót do jej pierwotnej misji – kształtowania sumień i postaw obywatelskich.

Efekty wdrożenia ustawy, według Obywatelskiej Inicjatywy Ustawodawczej mają być konkretne:

• mniej problemów psychicznych i zachowań ryzykownych u młodzieży,

• silniejsze rodziny i więzi społeczne,

• odpowiedzialni obywatele i silniejsze państwo​.

To wszystko może prowadzić do spełnienia marzenia o Polsce jako dumie Europy, jak podsumowują inicjatorzy zmian w prawie edukacyjnym.

Hasła takie jak „Bóg, Honor, Ojczyzna”, „Miłość bliźniego”, „Prawda, Dobro, Piękno, Solidarność” (strona 10) to nie puste slogany, lecz duchowe drogowskazy dla młodych. Ich obecność w edukacji to powrót do korzeni, a nie cofnięcie się w czasie​.

Projekt ustawy „Wartości dla Przyszłości” to propozycja nowej jakości w edukacji – edukacji z duszą. To szansa, by szkoła znów była miejscem, gdzie nie tylko przekazuje się wiedzę, ale też wychowuje ludzi.

Niech ta ustawa stanie się początkiem odnowy moralnej narodu – przez formację sumień, kształtowanie postaw i zaszczepienie młodym ludziom tego, co najważniejsze: wartości.

Co możesz zrobić?

Autorzy kampanii zachęcają do zaangażowania:

1. Podpisz petycję popierającą projekt na stronie: Wartości dla Przyszłości

2. Rozmawiaj z bliskimi o wartościach.

3. Działaj w swojej społeczności – lokalnie, ale skutecznie​.

wAkcji24.pl | Wiara | AWN | źródło: Wartości dla Przyszłości | Ilustracja: Wartości dla Przyszłości | 10.04.2024