Sanktuarium św. Józefa w Świdnicy został pierwotnie wzniesiony jako świątynia klasztorna dla sióstr urszulanek, które przybyły do miasta w 1700 roku i zajmowały się edukacją dziewcząt. W latach 1711–1739 zakonnice nabyły kilka kamienic przy ul. Kotlarskiej, a od 1731 roku rozpoczęto budowę szkoły, kościoła, klasztoru, a później – w 1831 roku – domu dla księdza kapelana przy ul. Budowlanej 8. Kompleks ten był wielokrotnie rozbudowywany.

Kamień węgielny pod budowę kościoła wmurowano 1 października 1754 roku. Projekt przypisuje się zespołowi architektów z Krzeszowa, prowadzonemu przez opata cystersów Benedykta Seidla, a wykonawcą był Wacław Mattausch. Świątynię poświęcono 19 czerwca 1766 roku, a uroczysta konsekracja miała miejsce 12 lipca 1772 roku, dokonana przez biskupa pomocniczego wrocławskiego, Maurycego von Strachwitza.

W czasie oblężenia miasta przez wojska napoleońskie w 1807 roku kościół ucierpiał – pocisk armatni uszkodził jego sklepienie, a w klasztorze utworzono magazyn wojskowy. Działalność edukacyjna sióstr została przerwana w okresie „kulturkampfu”, gdy w 1877 roku władze pruskie zmusiły urszulanki do opuszczenia Świdnicy. W czasach II wojny światowej, w lipcu 1941 roku, siostry ponownie wysiedlono. Zakonnice wróciły do klasztoru w czerwcu 1945 roku, lecz spotkały się z szykanami ze strony UB i MO. Od 1945 roku klasztor zamieszkują siostry prezentki, które prowadzą przedszkole przy ul. Piekarskiej.

Dekretem z 22 października 1946 roku ks. dr Karol Milik, ówczesny administrator apostolski Dolnego Śląska, utworzył nową parafię świdnicką z części parafii świętych Stanisława i Wacława. Od tego momentu kościół św. Józefa pełni funkcję świątyni parafialnej. W latach 1959–1962 w klasztorze działało Małe Seminarium Duchowne Towarzystwa Chrystusowego, które zostało zlikwidowane przez władze PRL. Do 1971 roku księża tego zgromadzenia nadal pracowali jako katecheci i wikariusze. Obecnie parafia jest prowadzona przez ojców paulinów.

Sanktuarium św. Józefa to późnobarokowa budowla w formie wydłużonego prostokąta z owalnym wnętrzem. Elipsoidalne sklepienie, gzymsy i wnęki w ścianach nadają mu lekkości. Nawę oświetla pięć okien, z czego trzy znajdują się w prezbiterium. W jednym z okien po lewej stronie nawy widnieje data „27 I – 7 II 1981”, upamiętniająca głodowy protest rolników z „Solidarności Chłopskiej Ziemi Wałbrzyskiej” odbywający się w pomieszczeniach przykościelnych.

Do świątyni przylega barokowa kaplica Matki Boskiej Częstochowskiej. Wnętrze wyróżnia się rokokowym wyposażeniem: ołtarzem głównym, bocznymi ołtarzami, amboną, złoconymi balustradami chóru i prospektem organowym. W ścianach rozmieszczono liczne zabytkowe obrazy wraz z czternastoma stacjami drogi krzyżowej. Kamienny portal zwieńczony jest figurami św. Józefa, św. Augustyna i św. Urszuli, a w attyce znajdują się posągi św. Floriana i św. Wolfganga.

Ołtarz główny z 1781 roku zawiera obraz św. Józefa z Dzieciątkiem Jezus, flankowany przez św. Anielę Merici i św. Augustyna oraz rzeźby św. Urszuli i św. Karola Boromeusza. Balustrady chóru organowego i kraty przy lożach zakonnic również pochodzą z XVIII wieku i utrzymane są w stylu rokokowym.

Na ścianie obok ambony znajdują się dwa obrazy: św. Tekli – patronki chroniącej przed pożarami, i św. Anieli Merici – założycielki zakonu urszulanek, namalowanej przez Augusta Siegerta w I połowie XIX wieku. Po prawej stronie nawy umieszczono obrazy św. Augustyna i św. Ambrożego – Doktorów Kościoła, podarowane prawdopodobnie w XVIII wieku przez krzeszowskich opatów. 

Organy, zbudowane w 1870 roku przez świdnicką firmę Krystiana Bogumiła Schlaga, zostały odrestaurowane w 1995 roku i wpisane do rejestru zabytków. Nad portalem wejściowym znajdują się rzeźby św. Augustyna, św. Józefa i św. Urszuli, a powyżej – figury św. Wolfganga i św. Floriana. 

Sanktuarium św. Józefa to nie tylko miejsce kultu, ale prawdziwa perła barokowej architektury, która zachwyca zarówno wiernych, jak i miłośników historii czy sztuki sakralnej. Już od pierwszego kroku w jego wnętrzu można poczuć wyjątkową atmosferę.  Eliptyczne sklepienie, efektowne pilastry, profilowane gzymsy oraz kunsztownie wkomponowane kaplice i nisze tworzą harmonijną przestrzeń, typową dla późnego baroku. Wnętrze świątyni wypełnia bogate rokokowe wyposażenie. 

Warto zajrzeć do sanktuarium św. Józefa w Świdnicy, by przekonać się, jak wielka dbałość o detale i duchowe przesłanie towarzyszyły każdemu elementowi jego wystroju. Dlatego świątynia ta zajmuje ważne miejsce na turystycznej mapie Dolnego Śląska. Znajduje się zaledwie kilka kroków od głównych atrakcji Świdnicy, w tym od wpisanego na listę UNESCO Kościoła Pokoju, a jej niezwykłe wnętrze stanowi dopełnienie dla wszystkich, którzy chcą w pełni poznać bogactwo kulturowe tego miasta. Sanktuarium św. Józefa to nie tylko duchowa oaza, ale także bezcenny zabytek, który warto odkryć na nowo – szczególnie teraz, gdy jako kościół jubileuszowy otwiera się jeszcze szerzej na pielgrzymów i podróżnych szukających piękna, historii i ciszy.

Sanktuarium św. Józefa to miejsce, które łączy sacrum z kulturą i historią. Odwiedzając Świdnicę, warto zajrzeć do tej niezwykłej świątyni – nie tylko w Roku Jubileuszowym, ale zawsze, gdy potrzebujemy chwili wyciszenia, kontaktu z pięknem sztuki lub duchowego oddechu. To idealny punkt na mapie każdego, kto podróżuje z sercem otwartym na piękno i głębię – nie tylko przestrzeni, ale i historii, która w tym miejscu wciąż przemawia.

wAkcji24.pl | Podróże|Maria Nicińska| źródło: świdnica.paulini.pl | zdjęcia: Sanktuarium Św. Józefa FB|  2.05.2025