Wspomagane samobójstwo staje się coraz bardziej kontrowersyjnym tematem w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Podczas kwietniowej konferencji Religion News Association (RNA) 2025 w Waszyngtonie, eksperci i obrońcy praw pacjentów wyrazili głęboki niepokój wobec rosnącej liczby przypadków tego typu praktyk, szczególnie tam, gdzie brakuje odpowiedniej opieki paliatywnej.

Jednym z głównych zarzutów wobec legalizacji wspomaganego samobójstwa jest to, że pacjenci, zwłaszcza ci ciężko chorzy lub z niepełnosprawnościami, czują się pozbawieni realnych alternatyw. Brakuje dostępu do profesjonalnej opieki, wsparcia psychicznego czy warunków pozwalających godnie przeżyć ostatnie chwile życia. Jak zauważyli uczestnicy konferencji, tam, gdzie państwo nie zapewnia odpowiedniego systemu pomocy, śmierć może jawić się jako jedyne rozwiązanie – tańsze, szybsze i bardziej dostępne niż długotrwała terapia.

W Kanadzie liczba przypadków wspomaganego samobójstwa rośnie w alarmującym tempie. Od czasu wprowadzenia programu MAiD (Medical Assistance in Dying) w 2016 roku, roczna liczba takich przypadków osiągnęła ponad 13 tysięcy w 2022 roku – to ponad 4% wszystkich zgonów w kraju. Choć w USA skala jest mniejsza i zależna od konkretnego stanu, eksperci zauważają podobne mechanizmy – szczególnie w miejscach, gdzie system opieki zdrowotnej jest niewydolny.

Ustawa przewidywała, że lekarze mogliby przepisywać śmiertelne leki nieuleczalnie chorym pacjentom, którzy spełniają określone kryteria. Zwolennicy podkreślali, że chodzi o wolność wyboru, godne umieranie i możliwość uniknięcia niepotrzebnego cierpienia. Mówili o „medycznej pomocy w umieraniu” (MAID), a nie o samobójstwie. Jednak przeciwnicy ustawy — zwłaszcza liderzy Kościoła katolickiego i konserwatywni ustawodawcy — widzieli w niej poważne zagrożenie. Ich zdaniem, takie rozwiązanie godzi w etykę lekarską, obniża wartość życia i może prowadzić do społecznej normalizacji samobójstwa jako formy rozwiązania problemów.

Kardynał Blase Cupich, arcybiskup Chicago, był jednym z najgłośniejszych krytyków projektu. W emocjonalnym oświadczeniu z 30 maja przywołał osobiste doświadczenie towarzyszenia śmiertelnie choremu ojcu. Jak powiedział, jego ojciec zmarł w otoczeniu miłości i opieki, co — według hierarchy — pokazuje, że możliwe jest godne i współczujące towarzyszenie bez przerywania życia.

Obrońcy praw osób z niepełnosprawnościami, w tym analityk polityczny organizacji Access Living, Sebastian Nalls, apelowali do ustawodawców o zatrzymanie prac nad ustawą. Nalls argumentuje, że legalizacja wspomaganego medycznie samobójstwa w stanie, gdzie występują poważne nierówności w dostępie do opieki zdrowotnej, naraża już i tak wrażliwe grupy społeczne na jeszcze większe ryzyko.

„Chcemy skupić się na zwiększaniu wsparcia dla samodzielnego życia, poszerzaniu dostępu do opieki u kresu życia oraz poprawie jakości tej opieki” – powiedział Nalls.

Kościół katolicki stanowczo popiera opiekę paliatywną, pod warunkiem że jej celem nie jest przyspieszenie śmierci. Kardynał Cupich ostrzegał również, że legalizacja może doprowadzić do społecznego przesunięcia granic i uznania samobójstwa za akceptowalne wyjście w trudnych sytuacjach.

Swój sprzeciw wyraził także stanowy kongresmen Adam Niemerg, który nazwał proponowaną praktykę „porzuceniem chorych i bezbronnych, a nie współczuciem”. Jego zdaniem taka ustawa wysyła sygnał, że życie niektórych ludzi przestaje być warte przeżycia. Dodał również, że w innych stanach już pojawiły się przypadki, w których pacjentom odmawiano kosztownego leczenia, oferując zamiast tego dostęp do środków kończących życie.

Zamrożenie ustawy oznacza, że wspomagane samobójstwo w Illinois pozostaje nielegalne. Zwolennicy zapowiadają jednak, że temat wróci na agendę w przyszłości. Tymczasem przeciwnicy, w tym Kościół, apelują o rozwój opieki paliatywnej, lepszy dostęp do wsparcia psychologicznego oraz troskę o godność każdego życia – aż do naturalnego końca.

wAkcji24.pl | Kultura |Maria Nicińska|  zdjęcie: Alexas_Fotos Pixabay|  10.06.2025