Kardynał Stefan Wyszyński: Walka z komunizmem
Po przejęciu władzy przez komunistów Kościół katolicki stał się jednym z głównych przeciwników nowego reżimu. Wyszyński, jako prymas Polski, stał na czele tej opozycji, starając się bronić niezależności Kościoła oraz praw obywatelskich. Jego niezłomna postawa w obronie wiary i wolności stawała się coraz bardziej niewygodna dla komunistów.
Aresztowanie i internowanie
W nocy z 25 na 26 września 1953 roku Wyszyński został aresztowany przez władze komunistyczne. Internowanie prymasa było kulminacyjnym momentem represji wobec Kościoła katolickiego w Polsce. Prymas został przewieziony do różnych miejsc odosobnienia, m.in. Rywałdu, Stoczka Warmińskiego, Prudnika oraz Komańczy. Komuniści mieli nadzieję, że izolacja Wyszyńskiego osłabi opór Kościoła oraz zastraszy wiernych.
Warunki internowania
Podczas internowania Wyszyński był poddawany surowym warunkom życia. Odcinano go od kontaktu ze światem zewnętrznym, monitorowano jego korespondencję oraz rozmowy. Władze komunistyczne miały nadzieję, że w ten sposób złamią ducha prymasa, jednak jego wiara i niezłomność okazały się silniejsze.
Niesamowicie marzły ręce i nogi. Nie pomogło nawet owijanie się pledem. Podobne kłopoty były w łazience, gdzie stary piec nie dawał się rozpalić; dymił na cały dom pomimo wielokrotnego czyszczenia. Przez długi czas trzeba się było myć w zimnej łazience. Dokuczał nam również brak wody; stary motor ciągnący wodę często odmawiał posłuszeństwa. Byliśmy dość często bez wody, którą trzeba było przynosić z dołu. W końcu cały ten system zamarzł na kość. Podziwialiśmy sterty lodu, które wyrąbano z pokojów pod nami. Mieszkaliśmy nad lodowniami. Pokoje na dole nie były ogrzewane, natomiast były fantastycznie zagrzybione. Nikt nie dbał o to, by je ogrzać. Wszystkie korytarze pokryte były na ścianach białym szronem i zamrozem– pisał Stefan Wyszyński i przyznawał dalej:
W takich warunkach zacząłem odczuwać różne dolegliwości. Nóg nie mogłem rozgrzać nawet w ciągu nocy. Ręce mi popuchły. Podobnie oczy mi zapuchły. Odczuwałem wielki ból w okolicy nerek i w całej jamie brzusznej. Każdego dnia przechodziłem bóle głowy.
Kardynał Stefan Wyszyński: 10 myśli Prymasa Polski, które są dzisiaj najbardziej aktualne
Kardynał Stefan Wyszyński: Działalność duchowa i intelektualna podczas internowania
Źródło: IPN/edukacja.ipn.gov.pl
Mimo trudnych warunków internowania Wyszyński się nie poddał. Prowadził intensywną działalność duchową i intelektualną, pisząc listy do duchowieństwa i wiernych. Te listy były przemycane na wolność i stanowiły ważne wsparcie duchowe dla Polaków żyjących pod reżimem komunistycznym. W swoich pismach podkreślał znaczenie wiary, jedności oraz niezłomności w obliczu prześladowań.
Wyszyński w swoich listach pisał o nadziei, wierze i jedności, co dodawało otuchy prześladowanym przez reżim komunistyczny. Jego przesłania były pełne optymizmu i wiary w lepszą przyszłość, co mobilizowało ludzi do dalszej walki o wolność i godność.
Powrót do wolności
Pod naciskiem społeczności międzynarodowej oraz wzrastającego niezadowolenia w kraju, władze komunistyczne były zmuszone zwolnić prymasa w 1956 roku. Po słynnym i triumfalnym wiecu na pl. Defilad Gomułka podjął decyzję o uwolnieniu Wyszyńskiego, dwa dni później w Komańczy pojawili się wysłannicy Rady Ministrów. Prymasa odwiedzili wiceminister sprawiedliwości Zenon Kliszko i poseł Władysław Bieńkowski.
Oświadczyli mi, że przybywają z ramienia towarzysza Wiesława dla przedłożenia pewnych spraw do rozważenia. Nowy sekretarz PZPR stoi na stanowisku, że konieczny jest jak najszybszy powrót Prymasa do Warszawy i objęcie urzędowania. Przedstawili mi sytuację społeczno-gospodarczą kraju, jak również wewnętrzną i zewnętrzno-polityczną. Wszystkie te spostrzeżenia wymagają, by w kraju doszło jak najszybciej do pełnego uspokojenia. Władysław Gomułka uważa, że na odcinku stosunku Kościół–Państwo najwięcej niepokoju w społeczeństwie budzi obecna sytuacja Prymasa. I dlatego zostali wydelegowani przez Sekretarza Partii, by usłyszeć zdanie Księdza Prymasa. Moja odpowiedź: Jestem tego zdania od trzech lat, że miejsce Prymasa Polski jest w Warszawie.- kard. Wyszyński.
Po powrocie do Warszawy Wyszyński został przywitany z ogromnym entuzjazmem przez wiernych. Jego powrót umocnił pozycję Kościoła katolickiego w Polsce oraz dodał otuchy społeczeństwu w dalszej walce z reżimem.
Jeszcze w więzieniu zanotował: “Brak męstwa jest dla biskupa początkiem klęski”. Od tego momentu jego zachowanie względem władz komunistycznych się zmieniło. Stał się on bowiem surowszy i bardziej stanowczy. Być może nie mógł wygrać z komuną, ale to, co mógł zrobić to zintegrować Kościół katolicki.
Po części dzięki niewątpliwemu charyzmatowi, po części zaś za sprawą nieustannej presji władz, której poddawani byli wszyscy biskupi i która miała spowodować dezintegrację episkopatu, kard. Wyszyńskiemu udało się stworzyć niespotykany w innych krajach katolickich centralistyczny model kierowania Kościołem. Przetrwał on nie tylko okres lat siedemdziesiątych, kiedy ekipa Gierka, przestraszona możliwością zastąpienia starzejącego się Wyszyńskiego przez kard. Karola Wojtyłę, zaczęła komplementować prymasa, ale całą epokę PRL.- prof. Antoni Dudek
Powrót Wyszyńskiego do aktywnej działalności duchowej i społecznej umocnił pozycję Kościoła katolickiego w Polsce. Jego niezłomność i odwaga stały się symbolem walki o wolność i prawa człowieka. Prymas kontynuował swoje działania, nie zważając na groźby i represje ze strony władz komunistycznych.
Źródło: IPN/edukacja.ipn.gov.pl
Dziedzictwo prymasa Wyszyńskiego
Stefan Wyszyński pozostaje symbolem niezłomności i odwagi w walce o wolność i godność człowieka. Jego życie i działalność są świadectwem siły wiary oraz ducha w obliczu brutalnych represji. Jego beatyfikacja w 2021 roku była uznaniem jego zasług dla Kościoła i Polski.
Dziedzictwo Wyszyńskiego wykracza poza granice Polski. Jego postawa i działania inspirowały ludzi na całym świecie, stając się przykładem walki o prawa człowieka i wolność religijną. Jego życie pokazuje, że niezłomność i wiara mogą przetrwać nawet najtrudniejsze próby.
Kardynał Stefan Wyszyński to postać, która odegrała kluczową rolę w historii Polski XX wieku. Jego niezłomność, odwaga i determinacja w obliczu prześladowań komunistycznych pozostają inspiracją dla wielu ludzi na całym świecie. Internowanie prymasa było jednym z najciemniejszych momentów w historii PRL, jednak jego postawa pokazała, że nawet w najtrudniejszych chwilach można zachować godność i wiarę.
wAkcji24.pl | Maria Nicińska | Wiara | 8.07.2024
