Biskup Ignacy Dec wyjaśnia, co znaczy "grzeszących upominać"

Bp Ignacy Dec: Grzeszących upominać - akt miłosierdzia

Pośród uczynków miłosiernych co do duszy na pierwszym miejscu Kościół wymienia: „Grzeszących upominać”. Wskazuje to na jego ważność. Podejmując refleksję nad tym uczynkiem miłosiernym, spróbujemy odpowiedzieć na następujące pytania: jakie są podstawy biblijne obowiązku upominania?; kto jest powołany do udzielania upomnień?; jaki jest  motyw upominania, jaka   forma oraz sposób udzielania i przyjmowanie upomnień?

Bp Ignacy Dec: Grzeszących upominać - biblijne podstawy

DALL·E 2024 05 07 22.43.11 A biblical wise man depicted as an elderly figure with a long white beard and robes holding a scroll. He stands against a backdrop of empty walls

W Piśmie Świętym znajdujemy wiele tekstów wzywających do upominania grzeszących. W Starym  Testamencie  najwięcej tych tekstów znajdujemy w księgach dydaktycznych oraz w psalmach. W Księdze Syracha np. czytamy: „Upomnij przyjaciela, a może tak nie uczynił? a jeśliby uczynił, by już nie powtórzył czynu.. Upomnij bliźniego swego, zanim mu grozić będziesz” (Syr 19,13.17);

„Synu mój, słuchaj karcenia swego ojca, nie odrzucaj pouczenia swej matki…. Głupi gardzi karceniem ojca, kto nagany przyjmuje jest roztropny” (Prz 1,8; 15,5). Z tekstów ewangelicznych przypomnijmy słowa Pana Jezusa o   upomnieniu braterskim: „Gdy brat twój zgrzeszy przeciw tobie, idź i upomnij go w cztery oczy. Jeśli cię usłucha, pozyskasz swego brata. Jeśli zaś nie usłucha, weź ze sobą jeszcze jednego lub dwóch, żeby na słowie dwóch albo trzech świadków oparła się cała sprawa. A jeśli i tych nie usłucha, donieś Kościołowi. A jeśli nawet  Kościoła  nie usłucha, niech ci będzie jak poganin mi celnik” (Mt 18,15-17). 

Teksty o upominaniu grzeszących znajdujemy w listach św. Pawła Apostoła. Oto niektóre z nich: „Zaklinam cię na Boga i Chrystusa Jezusa, który będzie sądził żywych i umarłych, oraz na Jego pojawienie się i na Jego królestwo: głoś naukę, nastawaj w porę i nie w porę, wykazuj błąd, napominaj, podnoś na duchu z całą cierpliwością w każdym nauczaniu. Przyjdzie bowiem chwila, kiedy zdrowej nauki nie będą znosili, ale według własnych pożądań – ponieważ ich uszy świerzbią – będą sobie mnożyli nauczycieli. Będą odwracali się od słuchania prawdy. a obrócą się ku zmyślonym opowiadaniom. Ty zaś czuwaj we wszystkim, znoś trudy, wykonaj dzieło ewangelisty, spełnij swe posługiwanie” (2 Tm 4,1-5);  

„Dlatego napominam was, abyście z miłością rozstrzygnęli tę sprawę…Tak więc w imieniu spełniamy posłannictwo jakby Boga samego, który przez nas udziela napomnień. W imię Chrystusa prosimy: pojednajcie się z Bogiem!” (2 Kor 2,8;5,20).

Gdy wgłębimy się w treść  tekstów dotyczących upominania, zauważymy, że upominanie jest środkiem moralnego kształtowania człowieka. Pan Bóg upomina ludzi grzeszących i nam poleca ich upominać,  by zeszli z grzesznych dróg życia, zmienili swoje postępowanie i podjęli drogę ku osobowej doskonałości, ku pełniejszemu  człowieczeństwu.  

Grzeszących upominać: Osoby powołanie do udzielania upomnień

Pierwszą osobą mającą szczególny tytuł, władzę i moc upominania jest sam Bóg. W Starym Testamencie Bóg często upominał naród wybrany przez proroków. Posyłał ich zwłaszcza wtedy, gdy naród stawał się niewierny zawartemu przymierzu, gdy nie zachowywał Bożego prawa.

Umarłych pogrzebać

W czasach Nowego Testamentu  Bóg kierował najpierw upomnienia do grzeszących ludzi ustami św. Jana Chrzciciela, a następnie  samego Chrystusa.  Poprzednik Pański napominał ludzi na pustyni, wzywając ich do nawrócenia: „Nawracajcie się, bo bliskie jest królestwo niebieskie… Plemię żmijowe, kto wam pokazał, jak uciec przed nadchodzącym gniewem? Wydajcie więc godny owoc nawrócenia…” (Mt 3,2.7b-8a). 

Głośne stało się upomnienie, jakie Jan skierował do Heroda, gdy ten  wziął do siebie żonę swego brata Filipa. Jan nie udawał, że tego nie widzi, ale stanął przed monarchą i powiedział odważnie: „Nie wolno ci mieć żony twego brata” (Mk 6,18). To upomnienie przepłacił śmiercią. W działalności nauczycielskiej Jezusa znalazło się wiele upomnień, adresowanych głównie do faryzeuszów i uczonych w Piśmie oraz  do zatwardziałych mieszkańców niektórych miast (por. np. Mt 11,20-24; 23,13-36)).  Misję upominania zlecił Chrystus swojemu Kościołowi.   Czynili to już Apostołowie, a potem ich następcy. Jednym z nich był  Stanisław biskup krakowski. Za upomnienie króla Bolesława Śmiałego przepłacił życiem. Znane są nam upomnienia  bł. kard. Stefana Wyszyńskiego czy  św. Jana Pawła II. .   

Do upominania powołani są rodzice, nauczyciele i wychowawcy.  Znamy epizod z życia św. Jana Pawła II, jak to  ojciec pewnego razu upomniał  małego Karola, że za mało się modli do Ducha Świętego. To upomnienie ojcowskie zabrał syn Karol w swoje życie i starał się do niego stosować.   Dziś słyszymy  o rodzicach, którzy  nie mają odwagi upomnieć syna lub córkę, którzy jako narzeczeni mieszkają razem ze swoimi partnerami przed zawarciem związku małżeńskiego.  Niektórzy rodzice boją się upominać dzieci, by ich nie stresować. Podobnie zachowują się niektórzy nauczyciele, którzy wolą przemilczać wykroczenia uczniów, by nie narażać się ich rodzicom.  Jest to poważny błąd wychowawczy. 

Mówiąc o upominaniu, warto jeszcze  wspomnieć o upominaniu koleżeńskim. Bywa ono niekiedy bardziej skuteczne niż upominanie ze strony osób starszych.  

Motyw, forma i sposób udzielania i przyjmowanie upomnień

Motywem upominania winna zawsze być miłość do człowieka, który błądzi i popełnia grzech, a nie chęć upokorzenia kogoś, czy też chęć okazania  swojej władzy.



Zakończmy naszą refleksję nad upominaniem grzeszących  wskazówką dla upominanych. Kłopoty z przyjmowaniem upomnień mają ludzie pyszni, mało pokorni, którzy  w takich sytuacjach często się  obrażają.

Przyjmowanie upomnień może być jednak drogą do lepszego poznania siebie i do ćwiczenia się w pokorze.  W każdym razie nigdy nie przegrywamy, gdy przyjmujemy upomnienia z pokorą, i wdzięcznością. 

wAkcji24.pl | Opinie |  bp Ignacy Dec |  27.05.2023

Bob Sullivan: Rozdział Kościoła od państwa ma trzymać państwo z dala od naszych kościołów, a nie naszą wiarę z dala od naszego rządu

Bob Sullivan, Southern Nebrasca Register: Ani nasza wiara, ani nasz rozum nie sugerują, że powinniśmy siedzieć na uboczu i mieć nadzieję (lub nawet modlić się), że inni zrobią to, co należy, lub że inni powstaną i poprawią błędy, gdy wystąpią. Podczas gdy modlitwa i...

Ks. Jakub Klimontowski: Król, który ucieka [TYLKO U NAS]

  Liturgicznie uroczystość Chrystusa Króla jest jeszcze stosunkowo młoda, nie ma nawet jeszcze 100 lat. To święto wprowadził Papież Pius XI w 1925 roku. Uroczystość Chrystusa Króla została wprowadzona w czasie, kiedy w świecie nasilały się różnego rodzaju ateistyczne...

Katoliku do akcji! Czas opuścić strefę komfortu [OPINIA]

Dlaczego garstka niezamożnych apostołów z Jezusem na czele stanowiła realne zagrożenie dla ówczesnego establishmentu, a z milionów katolików w Polsce można sobie drwić? Czy to nie przypadkiem dlatego, że świeckie organizacje katolickie są skupione na celebrowaniu roku...

James Kalb: Katolicyzm w dobie niepokoju – tradycja czy inkluzywność?

James Kalb, Catholic Word Report: Katolicyzm, szczególnie w obliczu rosnącego chaosu światopoglądu świeckiego, staje się coraz bardziej atrakcyjny dzięki swojej strukturze doktryny, autorytetowi i dyscyplinie, które przez dwa tysiące lat wspierały sposób życia, który...

Ks. Zbigniew Chromy: Czysto indywidualne chrześcijaństwo nie istnieje

Wielu obserwatorów życia kościelnego mówi dziś o wielkim kryzysie, jaki dotknął Oblubienicę Chrystusa. Skandale, których uczestnikami są duchowni różnych stopni, odpływ wiernych, rozmycie doktrynalne i moralne – wszystko to zdaje się potwierdzać ten czarny scenariusz....

Bp Ignacy Dec: Małżeństwo jest pomysłem samego Boga

Biskup Ignacy Dęć: Małżeństwo jest pomysłem samego Boga. W mediach liberalnych i w dyskusjach w gremiach lewicowych są usiłowania i trwa wielka presja, by zmienić tradycyjny, biblijno-eklezjalny model małżeństwa, jako sakramentalnego związku jednego mężczyzny i jednej kobiety.

Bp Adam Bałabuch: Kościół nie jest zamknięty na nikogo!

Biskup Adam Bałabuch: Kościół nie jest zamknięty na nikogo (…) Kościół jest powszechny, czyli katolicki. Oznacza to tyle, że jest on posłany do wszystkich ludzi każdej epoki.

Biskup Świdnicki Marek Mendyk: Gdy rozum śpi budzą się upiory!

Biskup Świdnicki Marek Mendyk: Spoglądam na polską inteligencję i widzę, jak przez pokolenia bankrutuje. Jak łatwo daje się zwodzić współczesnym ideologiom. Jednak czy jest to coś nowego?

Kościół a polityka. Czy Polska bez Kościoła będzie silniejsza? [TYLKO U NAS]

Kościół a polityka. Jak Kościół ma się nie „nie wtrącać do polityki” kiedy politycy tworzą antychrześcijańskie prawo?

Biskup Świdnicki Marek Mendyk: Zachowuje tylko ten kto pomnaża [TYLKO U NAS]

Biskup Świdnicki Marek Mendyk: Zachowuje tylko ten kto pomnaża! Bardzo ważny artykuł dotyczący finansów Kościoła katolickiego i mitów wokół nich!

Ks. Marcin Czchowski: 4 paradoksy związane z obchodzeniem Wszystkich Świętych

Ks. Marcin Czchowski o paradoksach Wszystkich Świętych: Święty Augustyn powiedział: „Przy końcu życia będziemy rozliczani jedynie z miłości”. To będzie jedyne kryterium wstępu do Królestwa Niebieskiego i fundamentalny warunek uczestnictwa w życiu wiecznym. Nikt nie...

Abp. Marek Jędraszewski: Państwo, które legalizuje związki partnerskie, uchybia obowiązkowi ochrony małżeństwa jako dobra wspólnego [TYLKO U NAS]

Dlaczego związki partnerskie to złe rozwiązanie według Kościoła katolickiego? Wyjaśnia abp. Marek Jędraszewski.

Bp Adam Bałabuch: Każda miłość, jeżeli jest prawdziwa, stawia człowieka na drodze do Boga

Biskup Adam Bałabuch wyjaśnia czym jest prawdziwa miłość. Warto przeczytać!

Bp Ignacy Dec: Uczynki miłosierne względem duszy – Wątpiącym dobrze radzić

Zacznijmy od próby zdefiniowania wątpienia. Najogólniej można powiedzieć, że wątpienie jest brakiem pewności u kogoś, kto się zastanawia, czy jakiś fakt rzeczywiście  zaistniał, czy nadal istnieje, czy jakieś  zdanie jest prawdziwe, czy fałszywe, czy ktoś mnie nadal...

213 dni w areszcie. Przypomnienie o misji Kościoła w świecie pełnym prób [KOMENTARZ]

Aż 213 dni w areszcie spędził ks. Michał Olszewski i urzędniczki Ministerstwa Sprawiedliwości. Dzisiaj jest nadzieja, że wyjdą na wolność. Co to oznacza dla katolików i ich Kościoła?

Bł. ks. Jerzy Popiełuszko: Władza bała się jego słów [KOMENTARZ REDAKCJI]

W czasach, gdy obserwujemy niepokojące sygnały ograniczania swobód religijnych w Polsce, postać bł. ks. Jerzego Popiełuszki nabiera nowego, niezwykle aktualnego znaczenia. Błogosławiony ks. Jerzy, męczennik za wiarę i wolność, pozostaje symbolem oporu przeciwko...

Donald Trump: Ksiądz Jerzy Popiełuszko był uosobieniem niezłomnej siły prawdy, dobra i piękna

Donald Trump, były prezydent USA i kandydat na to stanowisko napisał list upamiętniający bł. ks. Jerzego Popiełuszko i przypominający o jego roli w walce z komunizmem.

Bp Adam Bałabuch: Życie na wzór Maryi drogą do nieba

Bp Adam Bałabuch: Tajemnica Wniebowzięcia NMP rzuca światło także na nasze losy. Maryja z duszą i ciałem została wzięta do nieba. Ta prawda naszej wiary mocno akcentuje także niezwykłą godność naszego ciała. Jest ono dziełem Boga, a wszystko, co Bóg stworzył, „było...

Ks. Jakub Klimontowski: Jaka jest moja wiara?

  W 24 niedzielę w ciągu roku, usłyszeliśmy słowa św. Jakuba, które kieruje do każdego z nas i pyta o naszą wiarę. Wsłuchujemy się w pytania, które stawia Chrystus i odpowiadamy zgodnie z tym, co kryje się w naszych sercach. „Przyjąć za prawdę to, co Bóg objawił,...

Bp Thomas J. Paprocki: Dziś marihuana jest promowana a palenie papierosów potępianie

Bp Thomas J. Paprocki: Marihuana jest dzisiaj elementem kultury głównego nurtu, a jednocześnie palenie papierosów jest potępiane.