Biskup Ignacy Dec wyjaśnia, co znaczy "grzeszących upominać"

Bp Ignacy Dec: Grzeszących upominać - akt miłosierdzia

Pośród uczynków miłosiernych co do duszy na pierwszym miejscu Kościół wymienia: „Grzeszących upominać”. Wskazuje to na jego ważność. Podejmując refleksję nad tym uczynkiem miłosiernym, spróbujemy odpowiedzieć na następujące pytania: jakie są podstawy biblijne obowiązku upominania?; kto jest powołany do udzielania upomnień?; jaki jest  motyw upominania, jaka   forma oraz sposób udzielania i przyjmowanie upomnień?

Bp Ignacy Dec: Grzeszących upominać - biblijne podstawy

DALL·E 2024 05 07 22.43.11 A biblical wise man depicted as an elderly figure with a long white beard and robes holding a scroll. He stands against a backdrop of empty walls

W Piśmie Świętym znajdujemy wiele tekstów wzywających do upominania grzeszących. W Starym  Testamencie  najwięcej tych tekstów znajdujemy w księgach dydaktycznych oraz w psalmach. W Księdze Syracha np. czytamy: „Upomnij przyjaciela, a może tak nie uczynił? a jeśliby uczynił, by już nie powtórzył czynu.. Upomnij bliźniego swego, zanim mu grozić będziesz” (Syr 19,13.17);

„Synu mój, słuchaj karcenia swego ojca, nie odrzucaj pouczenia swej matki…. Głupi gardzi karceniem ojca, kto nagany przyjmuje jest roztropny” (Prz 1,8; 15,5). Z tekstów ewangelicznych przypomnijmy słowa Pana Jezusa o   upomnieniu braterskim: „Gdy brat twój zgrzeszy przeciw tobie, idź i upomnij go w cztery oczy. Jeśli cię usłucha, pozyskasz swego brata. Jeśli zaś nie usłucha, weź ze sobą jeszcze jednego lub dwóch, żeby na słowie dwóch albo trzech świadków oparła się cała sprawa. A jeśli i tych nie usłucha, donieś Kościołowi. A jeśli nawet  Kościoła  nie usłucha, niech ci będzie jak poganin mi celnik” (Mt 18,15-17). 

Teksty o upominaniu grzeszących znajdujemy w listach św. Pawła Apostoła. Oto niektóre z nich: „Zaklinam cię na Boga i Chrystusa Jezusa, który będzie sądził żywych i umarłych, oraz na Jego pojawienie się i na Jego królestwo: głoś naukę, nastawaj w porę i nie w porę, wykazuj błąd, napominaj, podnoś na duchu z całą cierpliwością w każdym nauczaniu. Przyjdzie bowiem chwila, kiedy zdrowej nauki nie będą znosili, ale według własnych pożądań – ponieważ ich uszy świerzbią – będą sobie mnożyli nauczycieli. Będą odwracali się od słuchania prawdy. a obrócą się ku zmyślonym opowiadaniom. Ty zaś czuwaj we wszystkim, znoś trudy, wykonaj dzieło ewangelisty, spełnij swe posługiwanie” (2 Tm 4,1-5);  

„Dlatego napominam was, abyście z miłością rozstrzygnęli tę sprawę…Tak więc w imieniu spełniamy posłannictwo jakby Boga samego, który przez nas udziela napomnień. W imię Chrystusa prosimy: pojednajcie się z Bogiem!” (2 Kor 2,8;5,20).

Gdy wgłębimy się w treść  tekstów dotyczących upominania, zauważymy, że upominanie jest środkiem moralnego kształtowania człowieka. Pan Bóg upomina ludzi grzeszących i nam poleca ich upominać,  by zeszli z grzesznych dróg życia, zmienili swoje postępowanie i podjęli drogę ku osobowej doskonałości, ku pełniejszemu  człowieczeństwu.  

Grzeszących upominać: Osoby powołanie do udzielania upomnień

Pierwszą osobą mającą szczególny tytuł, władzę i moc upominania jest sam Bóg. W Starym Testamencie Bóg często upominał naród wybrany przez proroków. Posyłał ich zwłaszcza wtedy, gdy naród stawał się niewierny zawartemu przymierzu, gdy nie zachowywał Bożego prawa.

Umarłych pogrzebać

W czasach Nowego Testamentu  Bóg kierował najpierw upomnienia do grzeszących ludzi ustami św. Jana Chrzciciela, a następnie  samego Chrystusa.  Poprzednik Pański napominał ludzi na pustyni, wzywając ich do nawrócenia: „Nawracajcie się, bo bliskie jest królestwo niebieskie… Plemię żmijowe, kto wam pokazał, jak uciec przed nadchodzącym gniewem? Wydajcie więc godny owoc nawrócenia…” (Mt 3,2.7b-8a). 

Głośne stało się upomnienie, jakie Jan skierował do Heroda, gdy ten  wziął do siebie żonę swego brata Filipa. Jan nie udawał, że tego nie widzi, ale stanął przed monarchą i powiedział odważnie: „Nie wolno ci mieć żony twego brata” (Mk 6,18). To upomnienie przepłacił śmiercią. W działalności nauczycielskiej Jezusa znalazło się wiele upomnień, adresowanych głównie do faryzeuszów i uczonych w Piśmie oraz  do zatwardziałych mieszkańców niektórych miast (por. np. Mt 11,20-24; 23,13-36)).  Misję upominania zlecił Chrystus swojemu Kościołowi.   Czynili to już Apostołowie, a potem ich następcy. Jednym z nich był  Stanisław biskup krakowski. Za upomnienie króla Bolesława Śmiałego przepłacił życiem. Znane są nam upomnienia  bł. kard. Stefana Wyszyńskiego czy  św. Jana Pawła II. .   

Do upominania powołani są rodzice, nauczyciele i wychowawcy.  Znamy epizod z życia św. Jana Pawła II, jak to  ojciec pewnego razu upomniał  małego Karola, że za mało się modli do Ducha Świętego. To upomnienie ojcowskie zabrał syn Karol w swoje życie i starał się do niego stosować.   Dziś słyszymy  o rodzicach, którzy  nie mają odwagi upomnieć syna lub córkę, którzy jako narzeczeni mieszkają razem ze swoimi partnerami przed zawarciem związku małżeńskiego.  Niektórzy rodzice boją się upominać dzieci, by ich nie stresować. Podobnie zachowują się niektórzy nauczyciele, którzy wolą przemilczać wykroczenia uczniów, by nie narażać się ich rodzicom.  Jest to poważny błąd wychowawczy. 

Mówiąc o upominaniu, warto jeszcze  wspomnieć o upominaniu koleżeńskim. Bywa ono niekiedy bardziej skuteczne niż upominanie ze strony osób starszych.  

Motyw, forma i sposób udzielania i przyjmowanie upomnień

Motywem upominania winna zawsze być miłość do człowieka, który błądzi i popełnia grzech, a nie chęć upokorzenia kogoś, czy też chęć okazania  swojej władzy.



Zakończmy naszą refleksję nad upominaniem grzeszących  wskazówką dla upominanych. Kłopoty z przyjmowaniem upomnień mają ludzie pyszni, mało pokorni, którzy  w takich sytuacjach często się  obrażają.

Przyjmowanie upomnień może być jednak drogą do lepszego poznania siebie i do ćwiczenia się w pokorze.  W każdym razie nigdy nie przegrywamy, gdy przyjmujemy upomnienia z pokorą, i wdzięcznością. 

wAkcji24.pl | Opinie |  bp Ignacy Dec |  27.05.2023

Ks. Grzegorz Wołoch: Miłość czasem wymaga trudnych słów

Ks. Grzegorz Wołoch: Wyobraźmy sobie taką sytuację: widzimy bliską nam osobę – przyjaciela, krewnego, może parafianina – który zaczyna podejmować decyzje prowadzące go w stronę zła. Wiemy, że to, co robi, oddala go od Boga, niszczy relacje z innymi, rani jego własne...

Biskup Świdnicki Marek Mendyk: Abyśmy nie stracili z oczu całego dziedzictwa

Biskup Świdnicki Marek Mendyk. W Narodowe Święto Niepodległości, 11 listopada 2025 roku, w bazylice kolegiackiej pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Strzegomiu, biskup świdnicki Marek Mendyk przewodniczył uroczystej Mszy świętej w intencji Ojczyzny. W wygłoszonej...

Bp Ignacy Dec: Jest wielka potrzeba modlitwy, pracy i poświęcenia dla Ojczyzny

Bp Ignacy Dec podkreśla znaczenie obecności wartości chrześcijańskich w życiu społecznym i kulturalnym Europy, apelując o odnowienie zaufania do Boga oraz wierność jej duchowym korzeniom. Poniżej publikujemy pełny tekst homilii.Ojciec św. Jan Paweł II, przemawiając 3...

Ks. Jakub Klimontowski: Nie samą sałatą żyje człowiek. Dlaczego chrześcijanin nie musi wstydzić się mięsa?

Ks. Jakub Klimontowski, Redaktor Naczelny Miesięcznika Katolickiego w-Akcji wyjaśnia dlaczego chrześcijanin nie musi wstydzić się mięsa, a dieta wegańska nie jest zobowiązaniem dla osób wierzących.Coraz częściej słyszymy dziś, że jedzenie mięsa jest nie tylko...

Bp Ignacy Dec: Przywódcy dzisiejszej Unii Europejskiej pogardzają wartościami religijnymi

Bp Ignacy Dec podkreśla znaczenie obecności wartości chrześcijańskich w życiu społecznym i kulturalnym Europy, apelując o odnowienie zaufania do Boga oraz wierność jej duchowym korzeniom. Poniżej publikujemy pełny tekst homilii.W homilii dzisiejszej zaaplikujemy...

Bp Adam Bałabuch: Święto całego Kościoła

Biskup Adam Bałabuch przypomina wiernym głęboki sens Uroczystości Wszystkich Świętych – dnia, w którym Kościół pielgrzymujący na ziemi jednoczy się duchowo z tymi, którzy już osiągnęli niebo. Biskup wskazuje, że to święto pełne jest nadziei, radości i refleksji nad...

Krzysztof Kotowicz: Wyrwał nas z mocy Szatana – jeśli wierzysz, nie wracaj tam!

Krzysztof Kotowicz, Diecezjalna Agencja Informacyjna: Czego życzy się tym, którzy sami albo ze swoimi dziećmi uczestniczą w parodii makabry? Czego spodziewają się uczestnicy imprez ze szpetotą i strachem w roli głównej? Czego doświadczają biorący udział w paradach...

Ks. Tomasz J. Chlebowski: Halloween – żonglowanie śmiercią, czyli co się kryje za dynią i psikusem?

Ks. Tomasz J. Chlebowski: Tematyka śmierci w aspekcie antropologicznym, religijnym i kulturowo-społecznym interesuje mnie od dawna. Nie jest to fascynacja. Raczej próba przybliżenia się i w jakimś stopniu zrozumienia zjawiska, które dotyczy każdego człowieka, a które...

Bp James Conley: Charlie Kirk stanął twarzą w twarz z wściekłością tkwiącą w samym sercu kultury śmierci

Biskup James Conley: Krzyż Jezusa od zawsze stanowił znak sprzeciwu wobec świata. Symbolizuje on jednocześnie śmierć i życie, cierpienie i zwycięstwo, klęskę i triumf. My, katolicy, przypominamy sobie o tym paradoksie za każdym razem, gdy czynimy znak krzyża.W swojej...

Abp. Marek Jędraszewski: Państwo, które legalizuje związki partnerskie, uchybia obowiązkowi ochrony małżeństwa jako dobra wspólnego [TYLKO U NAS]

Dlaczego związki partnerskie to złe rozwiązanie według Kościoła katolickiego? Wyjaśnia abp. Marek Jędraszewski.

Donald Trump: Ksiądz Jerzy Popiełuszko był uosobieniem niezłomnej siły prawdy, dobra i piękna

Donald Trump, były prezydent USA i kandydat na to stanowisko napisał list upamiętniający bł. ks. Jerzego Popiełuszko i przypominający o jego roli w walce z komunizmem.

Bł. ks. Jerzy Popiełuszko: Władza bała się jego słów [KOMENTARZ REDAKCJI]

W czasach, gdy obserwujemy niepokojące sygnały ograniczania swobód religijnych w Polsce, postać bł. ks. Jerzego Popiełuszki nabiera nowego, niezwykle aktualnego znaczenia. Błogosławiony ks. Jerzy, męczennik za wiarę i wolność, pozostaje symbolem oporu przeciwko...

Biskup Świdnicki Marek Mendyk: Jan Paweł II – prorok nadziei

Biskup Świdnicki Marek Mendyk: Program przygotowany z okazji XXV Dnia Papieskiego przez Rodzinę Sygnału Miłosierdzia Bożego miał ważne przesłanie- św. Jan Paweł II to uosobienie chrześcijańskiej nadziei.Koncert uwielbieniowy pod hasłem „Jan Paweł II – prorok nadziei”...

Ks. Grzegorz Wołoch: Od Ewangelii do Uniwersytetów – edukacyjna misja Kościoła

Ks. Grzegorz Wołoch: Kościół katolicki od ponad dwóch tysięcy lat odgrywa fundamentalną rolę w edukacji społeczeństw, przekazując wiedzę nie tylko w zakresie teologii, ale także filozofii, nauk ścisłych, literatury i sztuki. Historia jednoznacznie pokazuje, że to...

Ks. Jakub Klimontowski: Jakim Nauczycielem był Jezus?

Ks. Jakub Klimontowski, Redaktor Naczelny Miesięcznika Katolickiego "w-Akcji": Gdy myślimy o nauczycielach i szkole, od razu na myśl przychodzą nam na myśl skojarzenia dotyczące wystroju klas szkolnych, ławek, przyborów i wiele innych. Zastanówmy się jednak nad samym...

Czy chcemy obchodzić Boże Narodzenie w październiku?

Boże Narodzenie w październiku! Wenezuela już zmieniła termin świąt. Kiedy zmiany w Polsce?

Bp Ignacy Dec: Różaniec naszą drogą do moralnej naprawy świata

Biskup Senior Ignacy Dec: Niech Różaniec będzie przyjacielem naszego życia. Z Różańcem w ręku idźmy dalej w w przyszłość. Z Różańcem w ręku stawajmy się lepszymi ludźmi, lepszymi ojcami, matkami, dziatkami.

Krzysztof Kotowicz: Miasto położone na górze

Krzysztof Kotowicz, szef Diecezjalnej Agencji Informacyjnej: Nasze życie w przeważającej mierze obraca się wokół tego, co wymierne. Pragmatycznie definiujemy nasze cele i ustalamy środki sprzyjające ich realizacji. Gdzie w tej logice jest katolicyzm?Zaangażowanie w...

Niezdrowa edukacja – czas wypisać dzieci

Wobec bezprecedensowego ataku ideologicznego na polską szkołę, rodzice stają dziś przed niezwykle ważną decyzją – bronić niewinności własnych dzieci, czy zdać się na system, który zamiast wychowywać, zaczyna coraz częściej przeprogramowywać. A wszystko to pod modnym...

Biskup Świdnicki Marek Mendyk: Współczesny świat skutecznie wygasza w kobietach instynkt macierzyński

Biskup Świdnicki Marek Mendyk: Gotowa, sprawna polityka demograficzna i rodzinna musi stać się programem całej prorodzinnej opozycji. Jesteśmy zewsząd atakowani propagandą zniechęcania do macierzyństwa, podobnie jak ojcostwa. W mediach społecznościowych, memach i...