Ryszard Stochła: Mądry Polak po szkodzie? [w-Akcji]

Ryszard Stochła: Mądry Polak po szkodzie? [w-Akcji]

Ryszard Stochła, „w-Akcji”: Przysłowie „Mądry Polak po szkodzie” jest głęboko zakorzenione w polskiej kulturze i mentalności. Oznacza, że wiele naszych refleksji i nauk przychodzi dopiero po tym, jak doświadczymy straty lub niepowodzenia. Z jednej strony, to zdanie wyraża pewien rodzaj realizmu — przyznajemy, że popełniamy błędy, a mądrość często rodzi się z porażek. Z drugiej strony, jest to też nieco gorzki komentarz na temat naszej zdolności do przewidywania problemów i wyciągania wniosków z cudzych doświadczeń. Czy rzeczywiście zawsze musimy uczyć się na błędach? Czy często nie jest tak, „Że (Polak) i przed szkodą i po szkodzie głupi” Wiele wskazuje na to, że obserwacja zapisana przez Jana Kochanowskiego ponad 400 lat temu, nadal pozostaje aktualna.

RYSZARD STOCHŁA: MĄDRY POLAK PO SZKODZIE

Ryszard Stochła: Na własne życzenie: wypadki drogowe, włamania…

Cieszy mię ten rym: „Polak mądr po szkodzie”;

Lecz jeśli prawda i z tego nas zbodzie,

Nową przypowieść Polak sobie kupi,

Że i przed szkodą, i po szkodzie głupi.

Jan Kochanowski, Pieśni. Księgi wtóre. Pieśń V. Pieśń o spustoszeniu Podola

Mądry Polak po szkodzie, polskie przysłowie, popularne już w XVI w.

(M. Rej „Polak nie mądr, aż po szkodzie”, Mączyński „Po szkodzie Polak mądr”,  Biernat z Lublina „Kożdy mędrszy po szkodzie”)

Każdego dnia słyszymy o wypadkach drogowych spowodowanych nadmierną prędkością, złym stanem technicznym pojazdów lub jazdą po spożyciu alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych. W 2023 r. zatrzymano ponad 90 tysięcy pijanych kierowców. W wypadkach zginęły 1893 osoby. Ponad 24 tysiące osób zostało rannych w tym ponad 7500 ciężko. 

Nasza aktywność w mediach społecznościowych np. na Facebooku umożliwia złodziejom włamywanie się do mieszkań i domów osób, które chwalą się fotkami z wakacji w Hiszpanii, Tajlandii czy Turcji. Po powrocie z takich wakacji właściciele okradzionych mieszkań wyrażają swoje zdziwienie skąd złodziej wiedział o ich nieobecności. 

 

Strategia salami

Czym jest strategia salami? Jak jest stosowana wobec Kościoła Katolickiego w Polsce? [ANALIZA]

RYSZARD STOCHŁA: MĄDRY POLAK PO SZKODZIE

Ryszard Stochła: Mądrzy po szkodzie

Kryzys finansowy w 2008 r., pandemia COVID, zanieczyszczenie powietrza (smog), kryzysy paliwowe, reforma edukacji, bezpieczeństwo pracy w górnictwie, budownictwie to przykłady na zaniechania kolejnych rządów, samorządów, polityków, przedsiębiorców i… obywateli. Przedstawione przykłady skutkowały nowymi regulacjami w zarządzaniu bankami, inwestycjami w zmianę źródeł ciepła, doinwestowaniem służby zdrowia, dywersyfikacją dostaw paliw, regulacjami w oświacie i poprawą warunków pracy. Nie wyczerpują one jednak znacznie szerszego katalogu spraw, na które reagujemy dopiero po szkodzie. 

Powódź, z którą zmagają się obecnie mieszkańcy południowej i zachodniej Polski jest prawie powtórką powodzi z 1997 r. Wprawdzie wiele od tamtej pory zrobiono aby przeciwdziałać takim kataklizmom, ale… równie wiele nie zrobiono. Były przygotowane projekty i pieniądze na ich realizację. Ale po dwóch dekadach pamięć nieco zawodzi, a interes prywatny  nie ustępuje przed interesem ogółu.

Mało kto pamięta kiedy fala powodziowa szła na Wrocław (1997 r.) bunt mieszkańców jednej wsi przeciwko decyzji, aby zerwać wały skutkował tym, że utonęło całe miasto. Zarządzający kryzysem mogli wówczas zalać jakieś pola i część małej miejscowości. 

Zbyt wiele osób pamięta co się wówczas działo we Wrocławiu. Skutki obecnej klęski byłyby mniej dotkliwe gdyby w 2019 r. podjęto odważne polityczne decyzje (na szczeblu rządu oraz samorządów) i doprowadzono do realizacji wszystkich planów. Bank Światowy dał wówczas miliard złotych na ochronę przeciwpowodziową. W przebiegu rzeki Białka Lądecka (to ona spustoszyła Lądek Zdrój) miało powstać pięć zbiorników. Na rzece Nysa Kłodzka planowano dwa i kolejne dwa na rzece Ścinawka. Ta część planu miała zapobiegać falom powodziowym w Kotlinie Kłodzkiej i zakończyć regularne kłopoty miejscowości powiatu kłodzkiego. 

SZtuczna inteligencja

Komu odbierze pracę sztuczna inteligencja? Raport PIE i Kościół [ANALIZA I KOMENTARZ]

RYSZARD STOCHŁA: MĄDRY POLAK PO SZKODZIE

Ryszard Stochła: I po szkodzie głupi…

W Długopolu wysiedlona miałaby zostać prawie połowa wsi. Wariant budowy 16 zbiorników wiązał się z wysiedleniem 2,5 tys. osób. Powstał jednak opór mieszkańców, który wspierali samorządowcy, różnej maści ekolodzy i politycy bo tak się złożyło, że trwała kampania do Parlamentu Europejskiego i musieli zbierać głosy.  Przyjęto wersję budowy dziewięciu zbiorników, kosztem przesiedlenia około 1200 osób. Burmistrz Międzylesia, burmistrz Kłodzka, sołtys Wilkanowa i wielu innych włodarzy wspierali mieszkańców  biegających z transparentami o treści: „Dla zbiornika Wilkanów powiedz NIE”, „Nie oddamy ziemi, nie oddamy domów zbiorniki niepotrzebne są tu nikomu. Długopole Górne mówi NIE!!!

Nie oddali domów. Natura jest jednak bezlitosna i tegoroczna powódź te domy im odebrała. 

Często mówi się, że nauka na błędach jest najskuteczniejsza, bo osobiście odczuwamy ich konsekwencje. To prawda. Kiedy doświadczamy czegoś bolesnego, zostaje to głęboko zakorzenione w naszej świadomości. Problem pojawia się, gdy te same błędy popełniamy raz po raz. Wydaje się, że mądrość po szkodzie to nasz narodowy „modus operandi”. Dopiero po katastrofie ekologicznej zaczynamy dbać o środowisko, po wypadku poprawiamy bezpieczeństwo na drogach, po kryzysie gospodarczym zaczynamy mówić o odpowiedzialności finansowej.

RYSZARD STOCHŁA: MĄDRY POLAK PO SZKODZIE

Ryszard Stochła: Wszystko się ułoży? A jeśli nie?

Czy rzeczywiście jesteśmy skazani na bycie „mądrymi po szkodzie”? Może to kwestia naszej mentalności, braku zaufania do ekspertów czy nadmiernej wiary we własną intuicję. Może mamy w sobie zbyt wiele przekonania, że „jakoś to będzie” i „wszystko się ułoży”. Jednak życie pokazuje, że to „jakoś” najczęściej prowadzi do opłakanych skutków.

Jednak w przysłowiu kryje się także pewna nadzieja. Bo jeśli nawet mądrość przychodzi z opóźnieniem, to jednak przychodzi. Pytanie tylko, czy potrafimy z niej skorzystać, zanim kolejne „szkody” nas dopadną? Być może powinniśmy zacząć od zmiany podejścia: przestać bać się prognozować problemy i działać z wyprzedzeniem, a nie w odpowiedzi na kryzys. Przysłowie „mądry Polak po szkodzie” nie musi być naszą codzienną mantrą — możemy z niego wyciągnąć lekcję, aby mądrość zagościła u nas wcześniej. W końcu, „mądry Polak przed szkodą” brzmi o wiele lepiej.

 

Ryszard Stochła

Rozmowy w Akcji!

wAkcji24.pl | Opinie| Ryszard Stochła „w-Akcji” nr 9-10/2024 | Fot. Wrocławianie walczą o wyspę Piasek – zdjęcie EWTN.pl  | 15.11.2024

Demonstracja przeciwko edukacji seksualnej w polskiej szkole – protest rodziców i nauczycieli 1 grudnia

1 grudnia 2024 roku na Placu Zamkowym w Warszawie odbędzie się demonstracja rodziców, nauczycieli, uczniów oraz wszystkich, którzy sprzeciwiają się kontrowersyjnym zmianom w polskim systemie edukacji, proponowanym przez Ministerstwo Edukacji Narodowej (MEN). Protest...

Bp Ignacy Dec: Starość to znak Bożego błogosławieństwa

Bp Ignacy Dec o roli jaką ludzie starsi powinni odgrywać w Kościele i świecie według nauczania św. Jana Pawła II.

Religia w szkole. Kościół wygrywa w Trybunale Konstytucyjnym!

Religia zostaje w szkole? Kościół wygrywa w Trybunale Konstytucyjnym z próbującym ograniczać religię w szkole Ministerstwem Edukacji Narodowej.

Oskarżenia, uznanie i prawda. Homilia papieża Franciszka do młodych

Homilia papieża Franciszka na XXXIX Światowy Dzień Młodzieży. Papież Franciszek w Uroczystość Chrystusa Króla Wszechświata, wygłosił homilię w Bazylice św. Piotra. W swoim przesłaniu zwrócił się szczególnie do młodych, zachęcając ich do odwagi w wierze i świadectwie...

Ks. Zbigniew Kucharski: Bł. Karolina Kózkówna uczy nas męskości [TYLKO U NAS]

Ks. dr Zbigniew Kucharski: Bł. Karolina Kózkówna będąc młodą osobą przygotowywała na prośbę księdza proboszcza dzieci do pierwszej komunii świętej, a młodzież de facto swoich rówieśników do sakramentu bierzmowania. To też jest bardzo ciekawe, że w tamtych czasach,...

Carlo Acutis i Piotr Jerzy Frassati nowymi świętymi! Kanonizacja w przyszłym roku

Carlo Acutis i Piotr Jerzy Frassati nowymi świętymi? Podczas audiencji ogólnej 20 listopada Ojciec Święty ogłosił, że w przyszłym roku odbędą się dwie kanonizacje w ramach obchodów Roku Jubileuszowego. W Dniu Dzieci i Młodzieży, przypadającym od 30 maja do 1 czerwca,...

Św. Faustyna Kowalska. Czego uczy nas Apostołka Bożego Miłosierdzia?

Św. Faustyna Kowalska, jej postać jest nam znana w mniejszym, bądź większym stopniu. Apostołka Miłosierdzia, mistyczka, cicha i pokorna osoba. Czego możemy nauczyć się od wielkiej świętej? Wszak Kościół stawia nam świętych za wzór, który ma pobudzać nas do ich...

XXXIV Ogólnopolskie Forum Szkół Katolickich: Wychowanie w Duchu Niezawodnej Nadziei

XXXIV Ogólnopolskie Forum Szkół Katolickich odbyło się w dniach 14-15 listopada 2024 roku na Jasnej Górze. Wydarzenie było połączone z jubileuszem trzydziestolecia powstania Rady Szkół Katolickich.

O. Józef Andrasz, spowiednik św. s. Faustyny, błogosławionym? Rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego

Józef Andrasz błogosławionym? Decyzja Metropolity krakowskiego, abpa Marka Jędraszewskiego, o otwarciu procesu beatyfikacyjnego i kanonizacyjnego Sługi Bożego o. Józefa Andrasza SJ, podkreśla jego wyjątkowy wpływ na duchowe życie wielu osób, w tym św. Siostry Faustyny...

Mężczyźni św. Józefa. Prawda w życiu mężczyzny. Spotkanie formacyjne już 19 listopada

Prawda w życiu mężczyzny – to temat, którym będą zajmowali się Mężczyźni św. Józefa. Już 19 listopada spotkanie w Świdnicy!

Bestialsko pobity ks. Lech Lachowicz nie żyje. W Polsce rośnie fala przemocy wobec duchownych

Ks. Lech Lachowicz nie żyje. Czy powstrzymamy falę przemocy przeciwko Kościołowi katolickiemu?

Ks. prof. Wojciech Węgrzyniak: Twoje słowo jest lampą! Rekolekcje diecezjalne [WIDEO]

Ks. prof. Wojciech Węgrzyniak poprowadzi rekolekcje diecezjalne w Diecezji Świdnickiej!

Cyfrowa ambona. Ewangelizacja w internecie – wyzwanie nie tylko dla duchownych

Cyfrowa ambona? Ewangelizacja w internecie? Świat, zdominowany przez technologie stawia przed Kościołem katolickim nowe wyzwania ale i możliwości w zakresie głoszenia Ewangelii. Media społecznościowe stały się nieodłącznym elementem codziennego życia miliardów ludzi...

Adoptuj misyjnych seminarzystów: Madagaskar, Indie, Peru!

Adoptuj Misyjnych Seminarzystów. We wspomnienie św. Karola Boromeusza, patrona seminariów duchownych, ruszyła się 12. edycja akcji AdoMiS – Adoptuj Misyjnych Seminarzystów. W zeszłym roku dzięki tej inicjatywie udało się zgromadzić ponad 457 tysięcy złotych na...

Bez światła nie zajdziesz nigdzie! Już niedługo Diecezjalny Dzień Młodzieży

Diecezjalny Dzień Młodzieży to wyjątkowe wydarzenie skierowane do młodych katolików, które ma na celu ich duchowe wsparcie, integrację i inspirowanie do głębszego życia w wierze. To święto daje młodym ludziom okazję do spotkania się, wymiany doświadczeń i wspólnego...

Bp Tomasz Zbigniew Sztajerwald – nowy biskup pomocniczy Diecezji Warszawsko-Praskiej

Bp Tomasz Zbigniew Sztajerwald nowym Biskupem Pomocniczym Diecezji Warszawsko-Praskiej. To ciąg dalszy ważnych zmian kadrowych w polskim Kościelem. Zaledwie dzień wcześniej poznaliśmy nowego metropolitę warszawskiego, którym został dotychczasowy arcybiskup Katowic -...

Nowy Metropolita Warszawski: Abp Adrian Galbas

Jest nowy metropolita warszawski. Decyzją Papieża Franciszka został nim Abp Adrian Galbas, dotychczasowy ordynariusz Archidiecezji Katowickiej.

Dzień Solidarności z Kościołem Prześladowanym. Potrzeba nie tylko modlitwy

Dzień Solidarności z Kościołem Prześladowanym – potrzeba wsparcia i modlitwy dla chrześcijan cierpiących na świecie. W tym roku pod hasłem  „S.O.S dla Ziemi Świętej” zwraca się szczególną uwagę na dramatyczne położenie chrześcijan w Ziemi Świętej. Dowiedz się, jak...

Dzień Zaduszny – 2 listopada w polskiej tradycji katolickiej

Dzień Zaduszny, obchodzony 2 listopada, jest w polskiej tradycji katolickiej czasem szczególnej pamięci o zmarłych. Święto to, znane także jako Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych, przypada dzień po Wszystkich Świętych i różni się od niego głębokim, osobistym...

Prorok Izajasz i duchowość Reszty. Wszystko wyjaśni o. Krzysztof Gzella

Izajasz i duchowość Reszty:  W świecie pełnym zgiełku i pośpiechu coraz częściej poszukujemy ciszy, refleksji i duchowego wytchnienia. Z pomocą przychodzą różnorodne formy rekolekcji, które dają możliwość zanurzenia się w modlitwie i medytacji. Jednym z takich spotkań...

O autorze

Redakcja

Portal Katolicki wAkcji24.pl to nowoczesne miejsce w sieci dedykowane dla wiernych i sympatyków Kościoła katolickiego, poszukujących pogłębionej wiedzy oraz inspiracji z różnych dziedzin życia. Oferuje on szeroki zakres działów od duchowości po kulturę, ekonomię, podróże i historię, dostarczając wartościowych treści i katolickiej perspektywy na współczesne tematy.

Rozmowy w Akcji – Nasz PODKAST!

Nowy numer „W Akcji”

Promuj nas w social mediach

NASZ PARTNER: EWTN – TELEWIZJA NA ŻYWO

NASZ PARTNER

ARCHE TRAVEL

CENTRUM PROMOCJI TURYSTYKI ARCHE

JUŻ 29.08-1.09.2024

Sudecki Uniwersytet Ludowy

POPULARNE

Tematy w Akcji

Wiara
Kultura
Home
Ekonomia
Opinie