23 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich, ustanowiony przez UNESCO w 1995 roku. Data ta nie jest przypadkowa — to rocznica śmierci Miguela de Cervantesa, Williama Szekspira i Inca Garcilaso de la Vegi.Święto ma na celu promocję czytelnictwa, edytorstwa i ochrony własności intelektualnej.
Światowy Dzień Książki: Ekonomia czytelnictwa w Polsce i na świecie
Globalny rynek książki: stabilny wzrost w epoce cyfrowej
W 2024 roku globalny rynek książki osiągnął wartość 156,43 miliarda dolarów, z prognozowanym wzrostem do 198,16 miliarda dolarów do 2032 roku, co odpowiada rocznemu wzrostowi na poziomie 3% . Segmenty takie jak literatura piękna, książki dla dzieci i młodzieży odnotowały wzrosty, podczas gdy literatura faktu zanotowała spadki w wielu regionach.
Wzrost rynku książki jest napędzany przez kilka czynników, w tym rosnącą popularność e-booków i audiobooków, rozwój platform self-publishingowych oraz zwiększone zainteresowanie literaturą edukacyjną i specjalistyczną. W szczególności segment edukacyjny osiągnął przychody w wysokości 28,6 miliarda dolarów w 2024 roku.

Bardzo droga Wielkanoc 2025. Inflacja w Polsce jedną z najwyższych w Unii Europejskiej
Światowy Dzień Książki: Ekonomia czytelnictwa w Polsce i na świecie
Rynek książek chrześcijańskich rośnie szybciej!
Rynek książek religijnych, w tym chrześcijańskich, osiągnął wartość 820 milionów dolarów w 2021 roku, z rocznym wzrostem na poziomie 5,7% . W 2024 roku sprzedaż drukowanych książek religijnych wzrosła o 12,1% w porównaniu do roku poprzedniego, co czyni ją najlepiej prosperującą kategorią wśród literatury faktu dla dorosłych .
W Stanach Zjednoczonych, dane z ponad 200 chrześcijańskich księgarni wskazują na sprzedaż o wartości 84 milionów dolarów, obejmując 2,26 miliona paragonów konsumenckich.

Mniej dzieci to mniej pieniędzy i praca do późnej starości. Eksperci McKinsey ostrzegają przed konsekwencjami spadku urodzeń
Światowy Dzień Książki: Ekonomia czytelnictwa w Polsce i na świecie
Biblia: Niezmienny Bestseller Wszechczasów
Biblia pozostaje jednym z najczęściej sprzedawanych tytułów na świecie. W Stanach Zjednoczonych sprzedaż Biblii wzrosła o 22% w pierwszych dziesięciu miesiącach 2024 roku w porównaniu do tego samego okresu w 2023 roku, osiągając 13,7 miliona sprzedanych egzemplarzy .
W Wielkiej Brytanii sprzedaż Biblii wzrosła o 87% między 2019 a 2024 rokiem, osiągając wartość 5,02 miliona funtów . Wzrost ten jest napędzany przez rosnącą duchowość wśród młodego pokolenia, zwłaszcza Generacji Z, która coraz częściej identyfikuje się jako „duchowa” zamiast „religijna”.

Donald Trump wprowadza globalne cła. Co to oznacza dla Polski?
Światowy Dzień Książki: Ekonomia czytelnictwa w Polsce i na świecie
Czytelnictwo w Polsce: Powody do ostrożnego optymizmu?
W 2023 roku 43% Polaków zadeklarowało przeczytanie przynajmniej jednej książki w ciągu roku, co stanowi najwyższy wynik od dekady . To wzrost o 9 punktów procentowych w porównaniu do 2022 roku. Jednak nadal ponad połowa społeczeństwa nie sięga po książki, co wskazuje na potrzebę dalszych działań promujących czytelnictwo.
W porównaniu z innymi krajami europejskimi, Polska wypada słabiej. Dla przykładu, w Czechach statystyczny obywatel czyta około 5,5 książki rocznie, a w Niemczech – nawet 7. Najwięcej książek czyta się w Szwajcarii i Luksemburgu. Na świecie, w czytelnictwie, przodują Indie, Królestwo Tajlandii, Chińska Republika Ludowa, Republika Filipin, Arabska Republika Egiptu, Republika Czeska, Federacja Rosyjska, Królestwo Szwecji, Republika Francuska, Węgry, USA.

Wenanty Katarzyniec – z pielgrzymką do katolickiego “specjalisty od finansów”
Światowy Dzień Książki: Ekonomia czytelnictwa w Polsce i na świecie
Rynek książki katolickiej w Polsce: struktura, liderzy
Polski rynek książki katolickiej jest dynamiczny i zróżnicowany, obejmując zarówno wydawnictwa diecezjalne i zakonne, jak i prywatne oficyny. Obecnie w Polsce działa około 90–100 wydawnictw o profilu katolickim, oferujących szeroki wachlarz publikacji – od teologii i duchowości po literaturę dla dzieci i poradniki.
Najwięksi wydawcy
Wydawnictwo WAM (Kraków)
Jest to największe katolickie wydawnictwo w Polsce, osiągające przychód ze sprzedaży książek na poziomie 18,9 mln zł.WAM, prowadzony przez jezuitów, publikuje szeroki zakres literatury, w tym katechizmy, modlitewniki, książki z zakresu duchowości, teologii, filozofii, psychologii oraz podręczniki do nauczania religii.
Biały Kruk (Kraków)
Specjalizuje się w wydawaniu wysokiej jakości albumów o tematyce religijnej i patriotycznej. Współpracuje z renomowanymi fotografami, takimi jak Arturo Mari i Adam Bujak. W 2006 roku osiągnął przychód ze sprzedaży książek w wysokości 17,5 mln zł.
Księgarnia św. Wojciecha (Poznań)
To jedno z najstarszych wydawnictw katolickich w Polsce, znane z publikacji podręczników do nauki religii, modlitewników oraz Biblii Poznańskiej. Około 70% przychodów realizuje ze sprzedaży podręczników i pomocy edukacyjnych.
Jedność (Kielce)
Wydawnictwo to ma bogatą ofertę z zakresu teologii, katechetyki, biblistyki, filozofii oraz literatury dla dzieci. W ubiegłym roku wydało 320 tytułów, w tym 250 nowości.
Edycja Świętego Pawła (Częstochowa)
Specjalizuje się w publikacjach ewangelizacyjnych, modlitewnikach i literaturze duchowej. Jest znana z nowoczesnego podejścia do wydawnictwa, łącząc tradycję z nowoczesnymi formami przekazu.
Pallottinum (Poznań)
To jedno z najstarszych wydawnictw katolickich w Polsce, założone w 1908 roku. Specjalizuje się w publikacjach liturgicznych, biblijnych oraz teologicznych.
Dom Wydawniczy Rafael (Kraków)
Znany z publikacji o tematyce religijnej, patriotycznej oraz literatury dla dzieci i młodzieży. W ofercie posiada także filmy religijne i pomoce katechetyczne.
Esprit (Kraków)
Wydawnictwo to oferuje szeroki wybór literatury duchowej, psychologicznej oraz poradników. Znane jest z publikacji autorów takich jak o. Joachim Badeni czy bp Athanasius Schneider.

Polski PKB na mieszkańca traci do średniej Unii Europejskiej w 2024 r. Unijne raje podatkowe nadal zgarniają nieuczciwą premię
Światowy Dzień Książki: Ekonomia czytelnictwa w Polsce i na świecie
Rynek książki katolickiej w Polsce: wyzwania
Mimo bogatej oferty i zaangażowania wydawnictw, rynek książki katolickiej w Polsce stoi przed wyzwaniami. Spadek czytelnictwa, rosnące koszty produkcji oraz konkurencja ze strony mediów cyfrowych wpływają na kondycję finansową wielu oficyn. Dodatkowo, brak bestsellerów o szerokim zasięgu utrudnia osiąganie wysokich przychodów.
Jednakże, rosnące zainteresowanie tematyką duchową, zwłaszcza wśród młodego pokolenia, daje nadzieję na ożywienie rynku. Wydawnictwa, które potrafią dostosować swoją ofertę do zmieniających się potrzeb czytelników, mają szansę na sukces.

Uchodźcy z Ukrainy nie chcą wracać do kraju. Polska będzie ich nowym domem?
Światowy Dzień Książki: Ekonomia czytelnictwa w Polsce i na świecie
Dlaczego warto czytać i wspierać katolicki rynek książki? Komentarz redakcyjny
W dobie TikToka, memów i 10-sekundowych filmików, samo się nasuwa pytanie: czy jeszcze ktoś w ogóle czyta książki? Otóż – powinien. Szczególnie książki katolickie. Dlaczego? Bo to nie tylko forma duchowego pokarmu, ale też intelektualnej tarczy przed popkulturowym fast-foodem, który serwuje ideologię genderową z dodatkiem poprawności politycznej.
Z konserwatywnego punktu widzenia, książka katolicka to nie tylko przedmiot – to nośnik wartości. Tradycji. Rodziny. Odpowiedzialności. A więc wszystkiego, czego dziś brakuje w publicznej debacie, szczególnie tej formatowanej przez lewicowe media i algorytmy wielkich korporacji.
Kościół katolicki w Polsce powinien aktywnie wspierać rozwój tego rynku – i to nie tylko ze względu na ewangelizację. Wspierając czytelnictwo, budujemy kulturę głębi, refleksji i szacunku dla mądrości pokoleń. A nie kolejny trend „feel good”, który znika szybciej niż posty na Instagramie.
Niech parafie wrócą do promowania czytelnictwa – nie tylko przez sprzedawanie modlitewników przy wyjściu z kościoła, ale przez tworzenie lokalnych klubów książki, warsztatów czy współpracę z wydawnictwami. Bo jak mówił św. Jan Paweł II – „Przyszłość człowieka zależy od kultury”. A kultura nie powstaje z seriali Netfliksa. Tylko z dobrze przeczytanej, dobrze napisanej i dobrze zrozumianej książki.
I pamiętajmy: jeśli chcemy, by nasze dzieci znały więcej niż tylko hasła z TikToka i potrafiły odróżnić św. Augustyna od Augustyna z „Love Island” – zacznijmy od książek. Katolickich.
Andrzej Wierny
